یکی از درمان‌های نوین موجود برای التیام زخم پای دیابتی و جلوگیری از گسترش آن استفاده از لیزرهای کم توان بر روی بستر زخم است. این فناوری از طریق تحریک سلول‌های زخم و افزایش سرعت التبام آن‌ها باعث درمان هرچه سریعتر زخم پای دیابتی می‌شود. همچنین استفاده از لیزر در افزایش خون رسانی به ناحیه زخم و کاهش درد بیمار نیز موثر است. نحوه انجام این پروسه درمانی بسیار ساده و غیر تهاجمی بوده و بیمار درد خاصی را احساس نخواهد کرد. با توجه به دلایل ذکر شده لیزر زخم پای دیابتی به تازگی به عنوان یک درمان نوین در کنار سایر درمان‌های رایج زخم پای دیابتی مورد استفاده پزشکان متخصص زخم قرار می گیرد.
لیزردرمانی برای زخم دیابتی پا
لیزر تراپی – که با نام لیزر سرد، لیزر درمانی سطح پایین یا فتوبیومودلیشن شناخته می شود – روش درمانی جدید است که در آن سلول ها یا بافت ها در معرض نور سرخ شدت پایین و نزدیک نور فرو سرخ قرار می گیرن که از لیزرها یا دیودهای نورگسیل (LEDs) منتشر می شوند. لیزر درمانی روشی غیر تهاجمی و غیر سمی، بدون اثرات نامطلوب یا اختلالات دارویی می باشد.
این روش به این دلیل درمان لیزر سرد نامیده می شود که نور سطح پایین برای داغ کردن بافت های بدن کافی نمی باشد. در مقایسه با فرم های دیگر لیزر تراپی، مانند لیزر درمانی تخریب تومورها و بافت سفت شده، سطح اشعه در این روش پایین می باشد.
لیزرهای جراحی و زیبایی ، بافت تحت درمان را گرم می کنند. اما لیزر سرد، همانند اسم خود، این کار را نمی کند. درمان لیزر سرد با نام های زیر نیز شناخته می شود:
- درمان لیزر سطح پایین (LLLT)
- درمان لیزر انرژی پایین (LPLT)
- لیزر تحریک زیستی ملایم
- فتوبیومودالیشن
مزایای لیزر درمانی
افزایش گردش خون
لیزر درمانی از طریق گشاد کردن عروق و ایجاد مویرگ های جدید در بافت ها، جریان خون را افزایش می دهد و اکسیژن و مواد مغذی بیشتری را به نواحی تحت درمان می آورد تا ترمیم افزایش یابد.
ترمیم سریعتر زخم
فوتون ها فیبروبلاست ها را تحریک میکنند تا کلاژن بیشتری ایجاد گردد. کلاژن پروتئینی ضروری برای رشد، ترمیم و بازسازی بافت می باشد فوتون ها کندروبلاست ها را نیز تحریک می کنند تا به رشد غضروف کمک کنند. این کار به کاهش ایجاد بافت زخم نیز کمک می کند.
تسکین درد
لیزر درد ایجاد شده توسط سلول های عصبی به مغز را مسدود می کند. کاهش التهاب و ادم نیز منجر به کم شدن درد می شود. تولید اندورفین را که ماده شیمیایی ضد درد می باشد را افزایش می دهد. این روش می تواند به کاهش نیاز به داروهای ضد درد– یا حتی حذف آن – کمک کند. داروهای ضد درد، مثلا داروهای بدون استروئیدی ضد التهابی (NSAIDs) یا استروئیدها، می توانند برای کبد و کلیه ها مضر باشند
ضد التهاب
افزایش جریان خون منجر به تخلیه غدد لنفاوی می شود و سپس مایع را به داخل رگ های لنفاوی می فرستد و ادم یا التهاب بافت ها و غضروف های مربوطه را کاهش می دهد.
بهبود عملکرد عصبی
تخریب عصب می تواند باعث ایجاد درد، بی حسی و مورمور شدگی شود. معمولا ترمیم اعصاب بیشتر از بافت های دیگر زمان می برد و لیزر سرد به اتصال مجدد سلول های عصبی کمک می کند. بنابراین نتیجه ترمیم عضله بهتر می باشد.
مزیت لیزر تراپی نسبت به بقیه درمان ها
فرایند ترمیم زخم یه روند پویا و پیچیده است که به عنوان پاسخی طبیعی برای هر نوع آسیب ایجاد شده در بافت زنده در نظر گرفته می شود. عامل اولیه برای رسیدن به درمان موفقیت آمیز و کارآمد زخم، پیگیری های بعد از درمان و ارزیابی کلی بیمار می باشد.
- داروهایی که معمولا در ترمیم زخم به کار می روند هر دو تاثیر موضعی و سیستماتیک را دارند. اثرات سیستماتیک و عوارض جانبی داروها نیاز به ارزیابی مخصوصی دارند. با استفاده از درمان لیزری سطح پایین، می توانیم روی ناحیه ای خاص تاثیر بگذاریم و خطر اثرات سیتماتیک، مخصوصا روی ارگان های حیاتی را کم کنیم.
- قطعا یکی از مشکلاتی که در زخم ها به وجود می آید تامین ناکافی اکسیژن می باشد؛ این موضوع روند طبیعی درمان را مختل می کند. تامین اکسیژن بیشتر برای زخم ها به ویژه زخم های نکروزه مانند زخم های دیابتی روند بهبود را سریع تر می کند. LLLT توسط انسداد سیستم عروقی به حذف هیپوکسی و ایسکمی ایجاد شده در بافت کمک می کند و با این روش اکسیژن مورد نیاز برای ترمیم زخم دیابتی را فراهم می کند.
لیزرهای سنتی در مقایسه با فناوری جدید
لیزرهای گرمایشی مختصرا در دهه 1980 برای رفع انسداد، استفاده می شدند. اما این فناوری سریعا بلا استفاده شد، زیرا گرمای لیزر برای بافت های اطراف بسیار مخرب بود.
ابزارهای جدید بر اساس کاتترهای نوری متغییری بودند که جرقه های کوتاهی از انرژی فرابنفش را منتقل می کردند. لیزر قادر به هدف گیری دقیق و رفع انسداد بدون تخریب بافت های اطراف است. این ویژگی منحصر به فرد به کاهش احتمال بروز عوارضی مانند تشکیل لخته بعد از جراحی کمک می کند.
درمان لیزری سرد چگونه عمل می کند؟
در طی این فرایند، طول موج های مختلف و اشعه سطح پایین تابیده شده مستقیما روی ناحیه هدف اعمال می شود. سپس بافت آن را جذب می کند. نور سرخ و نزدیک به فرو سرخ باعث ایجاد عکس العمل شده، سلول های تخریب شده با واکنش فیزولوژیکی پاسخ می دهند و احیا را در بافت افزایش می دهد.
بافت های سطحی معمولا با طول موج بین 600 تا 700 نانومتر درمان می شوند. برای نفوذ به سطوح عمیق تر، طول موج بین 780 تا 950 نانومتر استفاده می شود.
اگرچه حس می کنید که وسیله لیزر، سطح پوست شما را لمس می کند، اما این فرایند بدون درد و غیر تهاجمی می باشد. هیچ صدایی ندارد و لرزش یا داغی را حس نمی کنید. هر درمان معمولا چند دقیقه زمان می برد.
تعداد جلسات مورد نیاز لیزرتراپی
نتایج به سرعت در یک جلسه نیز قابل مشاهده خواهند بود؛ با این حال بیشتر موارد به 6 تا 10 جلسه درمانی نیاز دارند. برای موارد مزمن، در چند هفته اول جلسات درمانی 2 تا 3 بار در هفته می باشند، سپس می توانید برای حفظ ترمیم بسته به شرایط بیمار هر 2 تا 6 هفته مراجعه فرمایید.
بی خطر بودن درمان لیزری برای زخم دیابتی پا
استفاده از لیزر تراپی سرد در درمان های سنتی و به عنوان مکمل یا جایگزین درمانی در حال پیشرفت می باشد. این روش توسط سازمان غذا و داروی امریکا (FDA) برای درمان چندین بیماری تایید شده است.
درمان لیزری سرد هنگامی که تحت نظارت پزشک یا متخصص معتبر انجام شود، بی خطر است. از طرفی، همانطور که گفته شد، بدون درد و غیر تهاجمی می باشد. نیاز به مصرف دارو و آمادگی خاصی نیز ندارد.
موارد منع درمان با لیزر زخم دیابتی پا
لیزرها بر اساس طول موج و بیشترین قدرت انتشار به 4 رده تقسیم بندی می شوند. اکثر دستگاه های لیزر در دامنه سرخ و فرو سرخ قرار دارند و به عنوان کلاس 3b (5 تا 500mW) دسته بندی می شوند. این بازده انرژی از نظر گرمایی بافت را داغ نمی کند، با این حال، بیمار و پزشک هر دو نیاز به استفاده از عینک محافظ در هنگام درمان دارند.
لیزر درمانی را می توان روی بیمارانی که مبتلا به صرع، ضربان ساز، پروتز، صفحات فلزی یا ایمپلنت هستند با خیال راحت اعمال کرد. هرچند دلایل تایید شده ای وجود ندارد، اما درمان زخم دیابتی پا با لیزر برای موارد زیر توصیه نمی گردد:
- مستقیما برای درمان بانوان باردار
- نواحی مشکوک یا مشخص شده بدخیم
- بیمارانی که اختلالات خون ریزی درمان نشده دارند.
- نباید روی ضایعات سرطانی یا کارسینوم ها استفاده گردد.
انجام درمان لیزری زخم دیابتی پا
هر چند لیزر درمانی می تواند توسط تعداد زیادی از پزشکان انجام شود، اما کاربردهای درمانی برای زخم باید توسط پزشکان، پرستاران و فیزیوتراپ هایی که آموزش های پیشرفته در مورد مراقبت از زخم دیده اند انجام شود.
سایر روش‌های درمانی زخم پای دیابتی
سایر روش‌های درمانی موجود برای زخم پای دیابتی که معمولا به شکل یک مجموعه درمان مورد استفاده قرار میگیرند به شرح زیر هستند:
- آف لودینگ
- پانسمان زخم
- پماد ها و مواد موضعی
- داروها و آنتی بیوتیک ها
- دبریدمان / برداشتن بافت
- کنترل گلوکز خون
- اکسیژن درمانی فشار بالا
- درمان زخم با فشار منفی
- گزینه های جراحی
پرسش و پاسخ
لیزر درمانی چه کاری روی زخم های دیابتی انجام می دهد؟
لیزرها با استفاده از طول موجی از نور به منظور افزایش جریان خون در مکان زخم ها، روند ترمیم طبیعی بدن را تسرع می کند. این نوع درمان می تواند به کاهش درد کمک کند، ترمیم بافت را سرعت بخشد، زخم ها را بهبود دهد و عملکرد عصب و فعالیت عروقی را بهتر کند.
لیزرها چگونه به ترمیم زخم دیابتی پا کمک می کنند؟
اشعه لیزر ساخت بلوک های کلاژن را تحریک می کند که برای ترمیم بافت تخریب شده مهم می باشد.
آیا لیزر برای ترمیم زخم دیابتی مناسب است؟
براساس گزارشات علمی، استفاده از لیزر درمانی سطح پایین با تاثیر بر التهاب و فازهای تکثیری بافت در درمان زخم ها اثر و مدت زمان ترمیم زخم را تسریع می کند.
مزایای درمان لیزری سطح پایین چیست؟
لیزر درمانی سطح پایین (LLLT) فناوری با رشد سریع می باشد که برای درمان تعداد زیادی از بیماری ها که نیاز به تحریک ترمیم، تسکین درد و التهاب و بازیابی عملکرد دارند، استفاده می شوند.
لیزر درمانی برای زخم دیابتی پا چقدر موثر است؟
لیزر درمانی راه حلی بی خطر و موثر برای تسکین درد و درمان زخم های دیابتی بدون جراحی تهاجمی یا داروهای احتمالا مضر می باشد.
آیا لیزر درمانی سطح پایین باعث سرطان می شود؟
LLLT با افزایش تکثیر سلولی شناخته می شود و این ممکن است باعث بروز خطرات ناخواسته تحریک تکثیر سلول های سرطانی گردد.
آیا لیزر درمانی سطح پایین همانند لیزر درمانی سرد می باشد؟
بله. لیزر درمانی سطح پایین (LLLT) لیزر تراپی سرد نیز نامیده می شود. اشعه لیزر طول موجی بین 600 تا 980 نانومتر دارد. این نوع لیزر برای انجام جراحی های جزئی و بهبود بازیابی بافت استفاده می شود.
آیا لیزر تراپی برای زخم دیابتی پا می تواند مضر باشد؟
لیزر درمانی خطراتی نیز دارد. خطرات درمان پوستی شامل خونریزی و عفونت می شود.
آیا لیزر درمانی سرد برای کاهش درد زخم دیابتی پا مفید است؟
لیزر درمانی سرد با تحریک میکروسیرکولاسیون در اطراف رشته های عصبی که جریان خون را به سمت اعصاب افزایش می دهد، به درمان و کاهش درد عصبی کمک می کند.
آیا لیزر سرد مضر است؟
عوارض جانبی لیزر درمانی سرد ممکن است شامل خونریزی، درد، عفونت، زخم و تغییر رنگ پوست شود. با این حال، این اثرات شاید دائمی نباشند. اگر جلسات درمانی اضافی نیاز باشد، عوارض جانبی ممکن است دوباره برگردند.
آیا لیزر درمانی سرد به ترمیم زخم بافت کمک می کند؟
ثابت شده است که لیزر سرد به تنهایی به کاهش زخم بافتی، التهاب، چسبندگی و درد کمک می کند و همچنین فعالیت سلولی بیشتری را برای افزایش سرعت بهبودی در اکثر موارد ایجاد می کند.
