از روشهای درمانی مرسوم برای ترمیم زخم بستر به خصوص در درجات اولیه آن استفاده از پمادها میباشد. این راهکار میتواند از پیشرفت زخم جلوگیری کرده و مانع از گسترش عفونت زخم بستر گردد. انواع متفاوتی از پمادها به منظور حفاظت و درمان زخم بستر موجود میباشد که انتخاب از بین آنها برعهده پزشکان متخصص زخم است. درحقیقت، هر یک از پمادهای رایج با توجه به نوع کارآیی و ترکیبات آنها برای درجات مختلفی از زخم بستر مناسب هستند.
درجات زخم بستر
- زخم بستر درجه 1: ناحیه زخم بستر قرمز است و وقتی آن را لمس می کنید، گرم است. این حالت در پوست های تیره تر ممکن است تهرنگ کبود یا بنفش داشته باشد. همچنین ممکن است فرد شکایت کند که این ناحیه می سوزد، درد دارد یا می خارد.
- زخم بستر درجه 2: ناحیه با آسیب بیشتری همراه است و ممکن است با یک زخم بستر باز، خراش یا تاول مواجه شوید. فرد از وجود درد زیاد شکایت می کند و ممکن است پوست اطراف زخم تغییر رنگ داده باشد.
- زخم بستر درجه 3: در نتیجه آسیب وارد شده به سطح زیر پوست، یک زخم شبیه دهانه باز ایجاد می شود.
- زخم بستر درجه 4: این ناحیه به شدت آسیب دیده و زخمی بزرگ ایجاد شده است. ماهیچه ها، تاندون ها، استخوان ها و مفاصل ممکن است درگیر شده باشند. عفونت در این مرحله ممکن است خطر بالایی ایجاد کند.
پمادهای مناسب برای زخم بستر
استفاده از انواع پماد ها و داروهای موضعی برای درمان و حفاظت از زخم بستر کاربرد دارد. این داروها به شکل پمادهای عادی یا پانسمانهای تخصصی آغشته به این مواد بر روی محل زخم قرار گرفته و عمل حفاظت و التیام زخم را انجام می دهند. استفاده از پمادهای مرسوم بدون صلاح دید پزشک و به شکل خودسرانه به هیچ عنوان توصیه نمی شود زیرا استفاده از هر یک از این پمادها به شدت به درجه زخم بیمار و شرایط پزشکی او وابسته است.
پماد سیلور سولفادیازین برای زخم بستر
پماد سیلور سولفادیازین برای پیشگیری یا درمان یک عفونت پوستی باکتریایی تجویز خواهد شد. این پماد برای کمک به درمان زخم عفونی پا و زخم بستر تجویز می شود. این پماد با از بین بردن باکتری های مسئول ایجاد عفونت در پوست عمل می کند.
قبل از استفاده از پماد سیلور سولفادیازین برای زخم بستر
برای اطمینان از اینکه استفاده از پماد سیلور سولفادیازین برای زخم بستر، گزینه مناسبی برای شماست، باید پزشک را از قبل در جریان قرار دهید که یکی از موارد زیر برقرار است:
- اگر باردار هستید یا به نوزاد شیر می دهید.
- اگر واکنش آلرژیک به یک دارو داشتید. مطرح کردن این موضوع با پزشک، به خصوص اگر در گذشته واکنش آلرژیک به یک داروی سولفونامید داشته اید، اهمیت پیدا می کند. سولفونامیدها عمدتا برای درمان عفونت استفاده می شوند.
- اگر عملکرد کلیه یا کبدتان هر گونه مشکلی داشته باشد.
- اگر کمبود گلوکز-6-فسفات دی هیدروژناز دارید. این یک اختلال ژنتیکی است که در آن یک آنزیم با نام G6pD در بدن کم است. افراد دارای این اختلال، بعد از خوردن غذاهای دارای لوبیا پهن با مشکل مواجه می شوند (به عبارت دیگر اگر مبتلا به فاویسم هستید).
- اگر از هر گونه داروی دیگری، به خصوص آنهایی که برای خرید به نسخه نیاز ندارند، یا داروهای مکمل و گیاهی، مصرف می کنید.
نحوه استفاده از پماد سیلور سولفادیازین برای زخم بستر
- قبل از شروع به استفاده، برگه اطلاعات تولیدکننده داخل بسته را بخوانید. این برگه به شما اطلاعاتی درباره پماد می دهد و فهرست کاملی از عوارض جانبی که ممکن است در اثر استفاده از آن تجربه کنید را ارائه می کند.
- بسته به دلیل استفاده شما از این پماد ممکن است به شما تعداد دفعات استفاده پماد در هفته (هر روز یا چند مرتبه در روز) گفته می شود. پزشکتان به شما خواهد گفت که چند مرتبه باید از پماد استفاده کنید و این اطلاعات بر روی برچسبی که بر روی بسته می چسبد نیز نوشته خواهد شد تا فراموشش نکنید.
- ممکن است از شما خواسته شود تا به هنگام مالیدن پماد از دستکش استریل استفاده کنید. در این صورت احتمال بروز عفونت، بیشتر کاهش خواهد یافت.
آیا مصرف پماد سیلور سولفادیازین برای زخم بستر می تواند مشکل ایجاد کند؟
- آحساس خارش یا سوزش: اگر این مورد ادامه پیدا کرد با پزشکتان صحبت کنید.
- دانه های قرمز پوست: هر چه زودتر با پزشکتان در این باره صحبت کنید.
- تغییراتی در برخی نتایج آزمایش خون (تغییر رنگ پوست): اگر از پماد در بخش های بزرگی از بدنتان یا در مدت زمانی طولانی استفاده می کنید، پزشکتان آنها را چک می کند. با اینحال اگر هر زمان در طول دوره درمان، احساس ناخوشی داشتید با پزشکتان صحبت کنید و نظر او را بخواهید.
پماد موپیروسین برای زخم بستر
موپیروسین یک پماد آنتی باکتریال است که برای درمان عفونت های پوستی کوچک مورد استفاده قرار می گیرد. عملکرد این پماد با از بین بردن باکتری های عامل عفونت است.
پیش از استفاده از پماد موپیروسین برای زخم بستر
پیش از استفاده از پماد موپیروسین برای زخم بستر و آنکه بدانید که آیا این گزینه مناسبی برای درمان شما خواهد بود یا خیر، با پزشکتان صحبت کنید:
- اگر باردارید و یا نوزاد خود را شیر می دهید. اگرچه دیده نشده که پماد موپیروسین برای کودک مضر باشد، باز هم لازم است تا با پزشک در این باره صحبت شود.
- اگر عملکرد کبدتان مشکل دارد.
- اگر تاکنون هرگونه واکنش آلرژیک به یک دارو، یا حتی محصول پوستی داشته اید.
پماد فوسیدیک اسید برای زخم بستر
پماد فوسیدیک اسید و فوسیدات سدیم، محصولات آنتی باکتریالی هستند که در صورت وجود عفونت در یک قسمت کوچک، معمولا عفونت پوستی را سریعا پاکسازی می کند. در صورت گستردگی بیشتر عفونت، ممکن است به قرص های آنتی بیوتیک و داروهای مایع خوراکی نیاز باشد.
اگر ناحیه زخم بستر همزمان دارای التهاب و عفونت باشد، ممکن است پزشکتان برای شما دارویی که فوسیدیک اسید و یک عامل ضدالتهاب را به صورت ترکیبی داشته باشد، مانند هیدروکورتیزون (برند فوسیدین) یا بتامتازون (برند فوسیبت و زماکورت) را تجویز کند.
چطور از پماد فوسیدیک اسید برای زخم بستر استفاده کنم؟
- قبل از شروع درمان، برگه اطلاعات تولیدکننده داخل بسته را بخوانید. این برگه به شما اطلاعاتی درباره نحوه استفاده از محصول را می دهد و فهرست کاملی از عوارض جانبی که ممکن است در اثر استفاده از آن تجربه کنید را ارائه می کند.
- از این محصول درست همانطور که پزشکتان دستور داده، استفاده کنید. یک لایه نازک از کرم را به ناحیه دارای عفونت بمالید و آن را به آرامی ماساژ دهید. از پماد، سه الی چهار مرتبه در روز استفاده کنید، مگر آنکه چیزی غیر از آن را به شما گفته باشند. فراموش نکنید که پس از استفاده از پماد، دستانتان را به خوبی بشویید (مگر آنکه از پماد برای درمان دستانتان استفاده می کنید).
- تنها تا زمانی که پزشکتان می گوید از این پماد استفاده کنید. نباید از پماد یا کرم بیش از 10 روز استفاده کنید.
آیا استفاده از پماد فوسیدیک اسید برای زخم بستر می تواند مشکلاتی به همراه داشته باشد؟
استفاده از پماد فوسیدیک اسید برای زخم بستر می تواند بعضا خارش به همراه داشته باشد، اگرچه این مسئله معمولا خفیف است و مشکلی برای بیمار ایجاد نمی کند. واکنش های آلرژیک به ندرت رخ می دهد. اگر دچار خارش شدید، باید هر چه سریعتر با پزشک یا متخصص داروشناستان برای نظرشان ارتباط برقرار کنید. اگر نشانه ای تجربه کردید که فکر می کنید در نتیجه استفاده از پماد است، حتما با پزشکتان تماس بگیرید.
پماد آلفا برای درمان زخم بستر
پماد آلفا پمادی کاملا گیاهی است که در داخل کشور تولید شده و با نام فاندرمول نیز شناخته می شود. این محصول به شکل پمادهای 30 گرمی و با قیمتی نسبتا مناسب در با نام تجاری آلفا به فروش می رسد. مواد تشکیل دهنده این پماد عبارتند از:
- لاوسون (ماده موثره پماد و به دست آمده از گیاه حنا)
- موم زنبور عسل
- فلانوئیدها
- اسیدهای چرب غیراشباع
- کورکومین (به دست آمده از زردچوبه)
پماد آلفا یکی از رایج ترین محصولات برای التیام زخم بستر می باشد اما استفاده از آن بر روی زخم بستر، به دلیل حساسیت بالای زخم نیازمند نظر پزشکان متخصص است.
عملکرد پماد آلفا بر روی زخم بستر
پماد آلفا با تحریک عملیات رگزایی، تحریک سلولهای زخم بستر و افزایش کششپذیر بافت درحال ترمیم آن موجب بهبود سریعتر زخم می شود.
خواص پماد آلفا
- خواص آنتی باکتریال: پماد آلفا نقش آنتی باکتریال داشته و با ممانعت از ایجاد عفونت در زخم به بهبود هرچه بهتر زخم کمک
میکند.
- تسریع فرآیند ترمیم زخم: ماده موثره پماد الفا (لاوسون) سبب سرعت بخشیدن به پروسه ترمیم زخم بستر می شود.
- خاصیت ضد التهابی: پماد آلفا برخلاف داروهای کورتون دار باعث کاهش التهاب زخم بستر بدون آسیب رساندن به سیستم ایمنی بدن می شود.
- کاهش سطح زخم: این پماد به بسته شدن هرچه سریعتر زخم کمک می کند.
- ترمیم زخم با اسکار کم: استفاده از این پماد میتواند در ترمیم زخم با جای اسکار کمتر موثر باشد.
- تسکین دهنده حس درد و سوزش
پماد کالاندولا برای درمان زخم بستر
پماد کالاندولا دارای خاصیت ضد التهابی است و با تسریع تشکیل سلول های جدید و افزایش جریان خون در ناحیه زخم بستر سبب بهبود سریعتر زخم می گردد. ماده اصلی تشکیل دهنده این پماد، عصاره گل کالاندولا می باشد. این دارو با نام های تجاری مختلفی مانند: کالاندولا دینه، کالاندولا مدیفارم و … در داروخانه ها موجود است.
موارد منع مصرف پماد کالاندولا
- استفاده برروی سطح زخم بستر بدون تجویز پزشک معالج
- وجود حساسیت به پماد
- دوران بارداری
- دوران شیردهی
- وجود تداخلات دارویی (نیازمند به مشورت با پزشک)
پماد الیز برای زخم بستر
پماد الیز یکی از داروهای شناخته شده در درمان زخم بستر می باشد. این پماد نسبت به داروهای رقیب از قیمت بالایی برخوردار بوده و تولید شرکت فایزر می باشد. پماد الیز برای برداشتن بافت های مرده و قسمت های عفونی شده زخم بستر کاربرد دارد و به عمل تخلیه زخم را انجام می دهد.
نحوه استفاده از این دارو به این شکل است که باید آن را دو تا سه بار در روز بر روی زخم بستر قرار دهید و این کار را تا رسیدن به نتایج مطلوب ادامه داد. مشورت با پزشک معالج در مورد استفاده از این دارو بسیار مهم و ضروری است.
عملکرد پماد الیز
این دارو با استفاده از ماده موثر خود، برعلیه پروتئین موجود در بافتهای مرده زخم اقدام کرده و با از بین بردن این بافتهای مرده موجب ایجاد سطحی صاف بر روی زخم می گردد. در اثر این فرایند، بهبود زخم بستر با سرعت بیشتری ادامه مییابد.
نکات استفاده از پماد الیز
- قبل از استفاده از پماد ضایعات خشک شده روی زخم را جدا کنید تا امکان تماس مستقیم آنزیم های پماد با سطح زخم بستر مهیا شود.
- استفاده از این پماد میتواند موجب بروز حساسیت های پوستی شود.
- قبل از زدن پماد، زخم را به درستی شستشو داده و آن را خشک کنید. سپس یک لایه از پماد را روی زخم بستر قرار داده و آن را پانسمان کنید.
- پانسمان زخم را حداقل یک بار در روز تعویض کنید.
پماد عسل
عسل به عنوان یک درمان خانگی و سنتی برای زخمهای مختلف از جمله زخم بستر کاربرد دارد. استفاده از این ماده به شکل خام به دلیل خطر بروز عفونت اصلا توصیه نمی شود. با وجود نبود شواهد کافی مبنی بر تاثیرات مثبت عسل بر زخم بستر، در صورت اصرار به استفاده از درمانهای سنتی می توان از پماد عسل که دارای خواص ضد التهابی است استفاده کرد.
استفاده از پماد کدکزومر-یدین
در این محصول یک پلیمر نشاسته ای حلال در آب شامل یدین قرار دارد. وقتی این محصول در معرض ترشحات زخم قرار می گیرد، عنصر ید آزاد رهاسازی می کند. این یدهای آزاد به عنوان ماده عفونت زا در سطح زخم بستر عمل می کند و کدکزومر ترشحات زخم را جذب و جلوی پوسته پوسته شدن را می گیرد. از برندهای نمونه این محصول می توان به پماد و پودر Iodosorb (Smith& Nephew) اشاره کرد.
استفاده از پمادهای حاوی کلاژناز برای زخم بستر
این محصول یک پماد دبرید آنزیمی است. تصور می شود که کلاژناز می تواند کلاژن درون بافت عفونی را مصرف کرده و به ایجاد گوشت تازه و بافت پوششی (اپیتالیزاسیون) کمک کند.
استفاده از هیدروژل برای زخم بستر
این مواد شامل پلیمر نشاسته و تا 96 درصد آب هستند. آنها می توانند بسته به سطح رطوبت زخم بستر، می توانند ترشحات زخم بستر را جذب کنند یا به آن رطوبت بدهند. آنها را به شکل صفحات صاف یا به صورت مهره های کوچک تولید می شوند. از مثال های این ماده می تواند به ActiformCool یا Aquaflo اشاره کرد.
استفاده از کرم موضعی فنی توئین برای زخم بستر
تصور می شود که استفاده از کرم موضعی فنی توئین با استفاده از سازوکارهایی مانند تحریک ازدیاد فیبروپلاست، تسهیل انباشت کلاژن و فعالیت های آنتی باکتریالی می تواند روند بهبود زخم بستر را تسریع ببخشد.
درمانهای تخصصی زخم بستر
گزینه های بخصوصی برای درمان زخم بستر شما و براساس وخامت شرایط، بین شما، پزشکتان و تیم مراقبت از زخمتان مورد بحث قرار خواهد گرفت. زمانی که پوست روی زخم بستر برداشته شده باشد، کار کمی دشوار خواهد شد و می تواند شامل گام های زیر شود:
- برداشتن فشار از ناحیه زخم بستر
- مراقبت از زخم بستر با در نظر گرفتن پوشش های مخصوص
- مصرف دارو (مانند آنتی بیوتیک برای درمان عفونت)
- تمیز نگاه داشتن زخم
- برداشتن بافت آسیب دیده، عفونی یا مرده (دبریدمان زخم بستر)
- گرافت پوست سالم به ناحیه زخم بستر
- درمان زخم بستر با فشار منفی
- حصول اطمینان از رسیدن مواد مغذی به زخم بستر
سوالات متداول
بهترین آنتی بیوتیک ها برای زخم بستر کدام است؟
اگر یک زخم بستر عفونی شده باشد، پماد موپیروسین موضعی یا دیگر آنتی بیوتیک های خوراکی را می توان تجویز کرد. زخم بستر نیازمند معاینه متخصصین است.
آیا وازلین برای زخم بستر خوب است؟
می توانید از هر نرم کننده ملایمی مانند کرم آنتی بیوتیک یا وازلین استفاده کنید. این موارد از خشک شدن پوست جلوگیری می کنند و از زخم بستر در مقابل خاک، کثیفی، مگس و دیگر حشرات محافظت می کنند. مراقب باشید تا پوست اطراف زخم بستر را ماساژ ندهید.
آیا پماد دارای ویتامین آ و دی برای زخم بستر مناسب است؟
پس از تمیز کردن زخم می توانید از پماد (مانند پماد آ+دی) برای خشک نگاه داشتن آن استفاده کنید. از یک زیرانداز استفاده کنید تا بیمار تختخواب را کثیف نکند و تمیزکردن آن ساده تر شود. اگر یک زخم بستر باز در پوست وجود دارد، از پزشک متخصص درباره پماد یا پوشش مناسب برای محافظت از آن سوال کنید.
آیا باید زخم بستر را پوشاند؟
روی زخم بستر را با یک پوشش مخصوص بپوشانید. این پوشش، زخم بستر را در مقابل عفونت حفظ می کند و به حفظ رطوبت زخم بستر کمک می کند تا بهبود یابد.
پماد زخم بستر کامفیل چیست؟
کرم بریر کامفیل برای درمان زخم بستر و پوست های خشک مناسب است زیرا باعث میشود که زخم بستر گسترش پیدا نکند و زودتر درمان شود. این کرم از تحریک پوست اطراف زخم در اثز ترشحات زخم بستر جلوگیری کرده و مانند یک سد عمل می کند.
پماد زخم بستر ابوخلسا چیست؟
این پماد که از گیاه ابوخلسا گرفته شده است دارای خواص ضد التهابی، آنتی باکتریال و تسریع کننده درمان زخم بستر است. اما شواهد محکمی در حمایت از اثربخشی آن موجود نیست.
زخم بستر به صورت پوشیده سریعتر بهبود می یابد یا بدون پوشش؟
یافته های چند مطالعه نشان دهنده آنست که مرطوب نگاه داشتن و پوشاندن زخم بستر، تشکیل دوباره عروق خونی را تسریع می کند و تعداد سلولهای عامل بروز التهاب از حالتی که زخم بستر در معرض هوا قرار بگیرد، سریعتر کاهش می یابد.
چطور باید زخم بستر را تمیز کرد؟
- محل زخم بستر درجه 1 را می توان به آرامی با استفاده از آب و صابون شستشو داد.
- زخم های فشاری یا زخم بستر درجه دو را می توان با محلول آب و نمک تمیز کرد تا بافت شل و مرده جدا شود. یا پزشکتان می تواند یک تمیزکننده مشخص را معرفی کند.
- از پاک کننده یدین یا هیدروژن پروکسید استفاده نکنید. اینها می توانند به پوست آسیب بزنند.