کسانی که دچار سوختگی شده‌اند، ممکن است از این که پس از بهبود زخمهای سوختگی، هنوز مشکلاتی با جای زخم خود دارند، ناخشنود باشند. آن دسته از اسکارهای سوختگی (که اسکارهای برجسته در ناحیه سوختگی اصلی هستند) شایع‌ترین عارضه آسیب سوختگی هستند و می‌توانند توانایی عملکرد بدنی بیمار را محدود کنند و همچنین تصویر بدن او را تحت تاثیر قرار دهند.
تحقیقات نشان میدهد که سوختگی‌های معمولی که در کمتر از ۱۴ روز بهبود می‌یابند، عموماً جای زخم به جا نمی‌گذارند. سوختگی‌های شدیدتر در 14 تا 21 روز بهبود می‌یابند و شما را در معرض خطر باقی ماندن جای زخم قرار می‌دهند. سوختگی‌هایی که بهبود آنها بیش از 21 روز طول میکشد در معرض خطر بسیار بالایی برای ایجاد اسکار هستند و ممکن است نیاز به پیوند پوست داشته باشند.
توجه به این نکته ضروری است که آسیب های ناشی از سوختگی را نباید نادیده گرفت و بهتر است در اسرع وقت به متخصصان مراجعه کنید تا مشاوره و نسخه درمانی مناسب را به شما ارائه نمایند.
پیشگیری از ماندن جای سوختگی
اول از همه، همانطور که همه ما می‌دانیم، پیشگیری بهتر از درمان است. بنابراین، باید بدانید که با چه روش‌هایی می‌توانید از ایجاد زخم در سوختگی جلوگیری کنید. پس از یک سوختگی، فرد می‌تواند از چندین روش برای پیشگیری یا کاهش شدت اسکار استفاده کند:
بلافاصله پس از ایجاد سوختگی، فرد می‌تواند این کارها را انجام دهد:
- محل سوختگی را با آب خنک یا ولرم بشویید، سپس اجازه دهید پوست با هوا خوردن، خشک شود.
- برای کمک به جلوگیری از عفونت، از پماد آنتی بیوتیک بوسیله یک اپلیکاتور استریل شده استفاده کنید.
- محل سوختگی را با یک گاز استریل نچسب بپوشانید و بوسیله بانداژ در جای خود نگه دارید.
- اگر زخم به جای بهبودی قرمزتر شد، به دنبال کمک‌های پزشکی باشید.
مدت کوتاهی پس از بهبود سوختگی، فرد باید:
- هر روز به مدت چند دقیقه، پوست اطراف ناحیه آسیب دیده را به دقت بکشید تا از چسبیدن پوست به هم جلوگیری کنید.
- صبر کنید تا هر تاول به خودی خود ترکیده و تخلیه شود، سپس از پزشک بخواهید پوست مرده را جدا کند.
- ناحیه آسیب دیده را با لباس یا کرم ضد آفتاب به مدت چند ماه بپوشانید.
برای اطمینان از بهبودی سوختگی شدید، قرار ملاقات‌های منظم با پزشک داشته باشید. پزشک می‌تواند در مورد نحوه جلوگیری و یا کاهش زخم‌ها توصیه‌هایی کند و بررسی نماید که آیا سوختگی همانطور که باید بهبود می‌یابد یا خیر.
روش‌های درمانی برای جلوگیری از ماندن جای سوختگی
راه‌های مختلفی برای بهبودی مناسب و کاهش جای زخم سوختگی وجود دارد. این روش‌های درمانی عبارتند از:
پانسمان کردن محل سوختگی
برای کاهش اسکارهای سوختگی، باید با استفاده از پوشش یا لباس‌های فشاری، به آن فشار وارد کنید. اعمال فشار بر روی بافت اسکار سوخته می‌تواند سلول‌های سفت شده را بشکند و ظاهر جای زخم سوختگی را کاهش دهد. پوشش‌ها و لباس‌های فشاری، در طیف گسترده‌ای از مدل‌ها و گزینه‌ها عرضه میشوند. درمانگران ما می‌توانند به شما در تعیین بهترین گزینه، کمک کنند.
بانداژ فشاری (همچنین پانسمان فشاری نامیده میشود) بانداژی است که برای اعمال فشار به ناحیه خاصی از بدن طراحی شده است. به طور معمول، بانداژ فشاری هیچ چسبی ندارد و روی زخمی که با یک لایه جاذب پوشانده شده است اعمال میشود. لایه جاذب ممکن است با یک چسب در جای خود نگه داشته شود یا نشود. باندهای الاستیک یا لباس‌های فشاری، برای ایجاد فشار بر روی سوختگی‌های در حال بهبود و پیوندها زمانی استفاده میشوند که به اندازه کافی بادوام باشند تا برشی که از پارچه روی پوست ایجاد میشود را تحمل کنند.
ورقه یا ژل سیلیکونی
پوست جدیدی که پس از آسیب ایجاد شده است، رطوبت لازم را ندارد. سیلیکون، زخم را مرطوب نگه می‌دارد و جای زخم را هیدراته میکند. هدف از درمان سیلیکونی، صاف کردن و کم رنگ شدن جای زخم شما و کاهش ناراحتی، به مرور زمان است. سیلیکون می‌تواند به شکل ورقه، مایع، اسپری یا تکه‌ای باشد و درمانگر، مناسب ترین نوع برای اسکار شما را، توصیه می‌نماید. مطالعات نشان میدهد که ژل سیلیکون یک درمان موثر برای جای زخم سوختگی هایپرتروفیک است.
آلوورا
در طی مراحل بهبود زخم، خروج مایع از رگ‌های خونی شما و نشت به داخل بافت، باعث تورم میشود. به همین دلیل، بیشتر احتمال دارد که پوست زخمی، عفونی شود.
پس از سوختگی، میکرو ارگانیسم‌های بدن شما به عنوان مانعی در برابر عفونت‌ها عمل نمی‌کنند. برای سوختگی‌های جزئی، یک آنتی بیوتیک مانند آلوئه ورا می‌تواند به جلوگیری از عفونت کمک کند. ثابت شده است که آلوئه ورا یک نوع آنتی بیوتیک طبیعی است که می‌تواند بلافاصله پس از سوختگی جزئی و روزهای بعد از آن استفاده شود. و می‌تواند پوست را ترمیم کند و در عین حال آن را خنک نماید. برای کاهش خطر ایجاد اسکار با آلوورا، باید آن را سه تا چهار بار در روز روی ناحیه زخمی بمالید.
لیزر سرد
ثابت شده است که زخم های ناشی از سوختگی و سایر انواع صدمات، به طور موثر با لیزر درمانی سرد درمان میشوند. لیزر درمانی سرد یک درمان جایگزین غیر تهاجمی است که از یک لیزر غیر حرارتی برای نفوذ به بافت‌های زیرین استفاده میکند تا به بهبود بافت‌ها و کاهش درد و التهاب ناحیه آسیب‌دیده کمک کند. درمان لیزر سرد برای بیماران مفید است و فواید زیادی دارد.
تزریق پی آر پی PRP
پلاسمای غنی از پلاکت یا درمان با پی آر پی، برای اسکارهای سوختگی می‌تواند آثار سوختگی را درمان کرده و پوستی بی عیب و نقص به شما بدهد. درمان پی آر پی، با دادن بافت و رنگ یکنواخت به پوست شما، کمک میکند که عیوب به سختی قابل مشاهده باشند. پی آر پی، به ترمیم جای زخم در پوست و بافت‌های ناشی از سوختگی‌های جزئی کمک می‌نماید. عناصر ضد عفونت در سرم PRP می‌توانند از احتمال عفونت جلوگیری کرده و بهبود را تسریع کنند.
درمان جای سوختگی‌های قدیمی
امروزه درمان جای سوختگی‌های قدیمی نیز ممکن است.
اوزون تراپی
اوزون درمانی مقدار بیشتری از اکسیژن را به سلول‌های پوست شما می‌رساند که منجر به افزایش تکثیر، رشد و تجدید سلول‌ها میشود. هر چه سرعت تعویض سلول‌ها بیشتر باشد، روند بهبود سوختگی‌ها، زخم‌ها یا بی‌نظمی‌های پوست از جمله سلولیت سریع‌تر میشود. اوزون تراپی به شکل تزریقی، التیام قابل توجهی را فراهم میکند و تشکیل اسکار ناشی از سوختگی را تا حد زیادی ترمیم میکند و حتی اسکارهایی که سال‌ها از عمر آنها گذشته است را کاهش میدهد.
کربوکسی تراپی
کربوکسی تراپی برای درمان اسکارهای سوختگی و ترک‌های پوستی استفاده میشود. افرادی که تحت این روش درمانی قرار می‌گیرند در موارد زیر بهبود می‌یابند:
- گردش خون
- خاصیت ارتجاعی پوست
- خطوط ظریف و چین و چروک
.
مطالعات نشان میدهد که کربوکسی تراپی یک روش تقریبا تایید شده برای بازسازی پوست است که ممکن است به عنوان یک ابزار موثر برای از بین بردن جای زخم سوختگی استفاده شود.
سوالات متداول
آیا سوختگی درجه یک جای زخم میگذارد؟
سوختگی درجه یک می‌تواند بدون انجام درمان مناسب، جای زخم ایجاد کند.
زخمهای سوختگی چقدر طول میکشد تا بهبود پیدا کنند؟
اسکار معمولاً در چند ماه اول پس از سوختگی ایجاد میشود، در حدود 6 ماه به اوج خود میرسد و در 18 تا 12 ماه برطرف یا “بالغ” میشود. با بالغ شدن اسکارها رنگ آنها محو می‌گردد، صاف تر، نرم تر و به طور کلی کمتر حساس میشوند.
چگونه می‌توان فهمید که جای سوختگی دائمی است؟
دائمی بودن جای زخم سوختگی تا حد زیادی به درجه سوختگی بستگی دارد.
۱.بافت اسکار به مرور زمان، در سوختگی‌هایی که فقط لایه‌های بیرونی پوست را تحت تاثیر قرار داده‌اند، کاهش می‌یابد.
۲.در سوختگی‌های شدید، وقتی لایه‌های عمیق‌تر پوست آسیب می‌بینند، زخمهای دائمی‌تری ایجاد میشوند که می‌توانند ضخیم، چرمی یا با ظاهری ناهموار باشند.
چرا جای زخم سوختگی تیره میشود؟
ملانین اضافی به سمت ناحیه آسیب دیده حرکت میکند تا بهبود را تسریع کند و در نتیجه پوست سطحی به ویژه در اطراف لبههای زخم اصلی، تغییر رنگ میدهد. تغییر رنگ، در اشکال و سطوح مختلف، ایجاد میشوند و آنها ممکن است شامل سایههای قهوهای، خاکستری، سیاه یا قرمز باشند.
چه چیزی جای زخم سوختگی را بدتر میکند؟
کش آمدن یا کشش بیش از حد بر روی یک زخم در حال بهبود به طور فزایندهای به عنوان عاملی که ممکن است التهاب و تشکیل اسکار را افزایش دهد دخیل است. یکی از عوامل محیطی که به وضوح بر روی ظاهر زخمهای پوستی تأثیر میگذارد، قرار گرفتن در معرض نور خورشید است.
آیا وازلین به رفع جای زخم سوختگی کمک میکند؟
استفاده از ژل نفتی برای اسکار ممکن است در طول درمان و بعد از روند بهبودی مفید باشد. ژل وازلین برای محافظت از بریدگی‌ها و سوختگی‌های جزئی، مفید شناخته شده است. این ماده، یک سد محافظ روی سطح پوست ایجاد میکند تا رطوبت پوست را حفظ نماید و در حین بهبودی از پوست محافظت کند.
