هرکسی ممکن است در حوادث مختلف به انگشت خود آسیب برساند یا آن را قطع کند. این حوادث میتوانند به استخوانها، پوست و بافت نرم و تاندونها آسیب برسانند. اگر فردی تمام یا بخشی از انگشت خود را از دست بدهد، نیاز به درمان فوری پزشکی دارد. قطع انگشت دست، از جمله آسیبهای جدی است که میتواند تغییرات قابل توجهی در نحوه استفاده از دستان شما ایجاد کند. بنابراین، اگر انگشتتان قطع شده، جراح سعی میکند این انگشت قطع شده را دوباره پیوند بزند. البته باید بدانید که همه انگشتان قطع شده، نباید دوباره پیوند زده شوند، اما باید یک ارزیابی فوری برای تعیین درمان مناسب برای آسیب خود انجام دهید.
مراقبت فوری از انگشت قطع شده
قطع انگشت یک موضوع بسیار جدی است و نیاز به کمک فوری پزشکی دارد، بنابراین اقداماتی وجود دارد که باید قبل از مراجعه به پزشک انجام دهید. بخشهای زیر، کمکهای اولیه برای انگشت قطع شده را با جزئیات بیشتری بررسی میکند.
مقابله با آسیب
پس از آسیب اولیه، فردی باید فشار محکمی به ناحیه خونریزی وارد کند و:
ناحیه قطع شده را با آب یا محلول نمک استریل به دقت تمیز کند.
به آرامی ناحیه مورد نظر را در یک پارچه گاز مرطوب بپوشاند.
برای کاهش تورم ،دست آسیب دیده را بالا بیاورد.
دست آسیب دیده را با یک آتل کوتاه ثابت نگه دارد.
رسیدگی به خونریزی در اسرع وقت بسیار مهم است، زیرا وقتی انگشت قطع میشود، ممکن است رگ خونی بریده شود و این میتواند منجر به از دست دادن خون زیاد و عوارض بعدی شود.
برای جلوگیری از خونریزی:
فشار ثابت و مستقیمی را به زخم وارد کنید. اگر جسمی در زخم وجود دارد، به اطراف آن فشار وارد کنید، نه مستقیماً روی آن.
اگر بانداژ خیس شد، بانداژ دیگری را روی اولی قرار دهید. اولی را در نیاورید.
فقط در صورتی که خونریزی شدید باشد و با فشار مستقیم متوقف نشود از تورنیکت (شریان بند) یا بانداژ فشاری استفاده کنید.
مراقبت از انگشت قطع شده
اگر نوک انگشت یا انگشت به طور کامل از دست جدا شده باشد، کسی باید:
قسمت قطع شده را در یک حوله کاغذی مرطوب بپیچید و آن را در یک کیسه یا ظرف دربسته و ضد آب قرار دهد.
کیسه مهر و موم شده را در ظرف در بسته دیگری داخل یخ قرار دهید. اجازه ندهید قسمت بریده شده انگشت مستقیماً یخ را لمس کند، زیرا ممکن است به آن آسیب بیشتری وارد کند.
قسمت قطع شده را به اورژانس ببرید. در آنجا، یک متخصص میتواند زخم را درمان کند و ممکن است بتواند قسمت بریده شده انگشت را دوباره پیوند بزند.
مقابله با شوک
شوک زمانی اتفاق میافتد که سلولهای بدن در نتیجه یک بیماری یا آسیب، خون غنی از اکسیژن کافی دریافت نمیکنند. ممکن است فرد پس از قطع انگشت دچار این شوک شود. علائم شوک ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- غش کردن
- تنفس سریع و کم عمق
- پوست رنگ پریده یا سرد
- تعرق مفرط
- ضربان قلب سریع
- حالت تهوع یا استفراغ
- بزرگ شدن مردمکها
- تشنگی
- تعریق
- ناله کردن
برای کمک به کسی که ممکن است شوک را تجربه کند:
- با اورژانس تماس بگیرید.
- از دادن چیزی برای خوردن یا نوشیدن به فرد خودداری کنید.
- به فرد کمک کنید دراز بکشد و پاهای خود را بالا بیاورد.
- برای گرم نگه داشتن وی از پتو یا کت استفاده کنید.
- در صورت استفراغ، وی را به پهلو بچرخانید.
- ایجاد آسایش و اطمینان
- تنفس و نبض وی را کنترل کنید.
در صورت قطع تنفس، فرد باید احیای قلبی ریوی (CPR) را انجام دهد.
درمان پزشکی انگشت قطع شده
اگر انگشت شما له نشود یا آسیب شدید باشد، پزشک احتمالاً سعی خواهد کرد تا انگشت از دست رفته را دوباره به دست شما پیوند بزند. این یک روش بسیار پیچیده است و همیشه هم امکان پذیر نیست. گاهی اوقات قسمت بریده شده آنقدر له میشود یا آسیب میبیند که نمیتوان دوباره آن را وصل کرد. گاهی اوقات جراح توصیه میکند که از پیوند مجدد جلوگیری شود، به خصوص اگر معتقد باشد که قسمت دوباره چسبیده هرگز حرکت مناسب یا احساس کافی پیدا نمیکند. اگر بیمار به شدت ناخوش باشد، یا اگر مدت زیادی از آسیب گذشته باشد، ممکن است امکان کاشت مجدد وجود نداشته باشد.
مراحل مختلفی در فرآیند کاشت مجدد انگشت وجود دارد. ابتدا بافت آسیب دیده با دقت برداشته میشود. سپس انتهای استخوانها قبل از اینکه دوباره به هم وصل شوند، بریده میشوند. این کار، کنار هم قرار دادن بافت نرم در دو طرف زخم را آسانتر میکند. شریانها، وریدها، اعصاب، ماهیچهها و تاندونها به هم بخیه میشوند. اعصاب، تاندونها و مفاصل بدون پوشش ممکن است با انتقال بافت آزاد پوشانده شوند، جایی که یک قطعه بافت از قسمت دیگری از بدن همراه با شریانها و وریدهای آن برداشته میشود. در نهایت، نواحی بدون پوست با پوستی که از سایر نواحی بدن گرفته شده است پوشیده میشود.
چه زمانی انگشت قطع شده نباید دوباره پیوند زده شود؟
بسیار شایعتر از زمانهایی که جراحان باید انگشت قطع شده را دوباره پیوند بزنند، مواقعی هستند که جراحان نباید این کار را انجام دهند. در برخی موارد، آسیب بیش از حد است، یا محل آسیب ممکن است پاسخ مطلوبی به اتصال مجدد نداشته باشد.
انگشتان له شده و آلوده
انگشتی که له یا آلوده (کثیف) شده است معمولاً آسیب زیادی به بافت وارد میکند. در این موارد، ممکن است پیوند مجدد انگشت کار عقلانی نباشد. این نوع آسیب اغلب با جراحات ناشی از ماشینهای چمن زنی، برف گیر، اره برقی و تجهیزات کشاورزی دیده میشود.
آسیبهای نوک انگشت
از بین رفتن سر انگشت به ندرت نیاز به اتصال مجدد دارد. به این دلیل که ظرفیت این جراحات برای التیام خود به خودی بسیار خوب است. بنابراین، چسباندن مجدد نوک انگشت ممکن است مشکلات بیشتری نسبت به بهبودی خود به خودی زخم ایجاد کند.
آسیبهای یک انگشت
کاشت مجدد یک انگشت قطع شده، میتواند مشکلات بیشتری را به نسبت حالتی که پیوند را انجام ندهید ایجاد کند. این به این دلیل است که هدف از اتصال مجدد انگشتان بازگرداندن عملکرد دست است. با این حال، یک انگشت منفرد که بریده شده و دوباره وصل میشود، گاهی اوقات میتواند مانع از تحرک سایر انگشتان شود. این امر به ویژه در صورتی صادق است که انگشت قطع شده انگشت اشاره یا انگشت کوچک باشد.
صدمات خیلی دور از پایه انگشت
به دلیل آناتومی انگشت دست، بهبودی قطع عضوی که از پایه انگشت است بسیار دشوارتر از قطع عضو در قسمت میانی انگشت است. علاوه بر این، عملکرد عصبی در این حالت دیرتر بهبود مییابد تا حواس انگشت به خوبی بازگردد.
پروتز انگشت دست
گاهی اوقات، انگشتانی که به دلیل ضربه قطع شدهاند ممکن است دوباره کاشته شوند (دوباره وصل شوند). با این حال، در بسیاری از موارد، اتصال مجدد انگشت قطع شده امکان پذیر نیست یا توصیه نمیشود، زیرا در صورت عدم اتصال مجدد، ممکن است فرد راحتتر باشد و عملکرد بهتری داشته باشد. این به این دلیل است که قسمت دوباره چسبیده میتواند به طور مزمن دردناک، سفت و یا احساس غیر طبیعی داشته باشد. گزینههای مختلفی برای پروتز انگشت وجود دارند:
پروتز جزئی دست غیرفعال
پروتزهای غیرفعال به ارائه عملکرد برای زندگی روزمره کمک میکنند، اما کاربرد فعال ندارند. گزینههای غیرفعال شامل انگشتان ماکتی، مفاصل انگشت چند حالته و حتی انگشتان تیتانیومی (با خم شدن در هر دو مفصل) برای بهبود عملکرد هستند. برای افراد قطع عضو، شستهایی وجود دارند که میتوان آنها را برای گرفتن اجسام استفاده کرد. بسته به ترجیح شخصی، پروتز جزئی دست غیرفعال را میتوان به روشهای مختلف، از رنگهای منحصر بفرد و امروزی یا طرحهای چاپی گرفته تا سیلیکون واقعی که با رنگ پوست بیمار مطابقت دارد، استفاده کرد.
پروتز دست جزئی با نیروی الکتریکی
انگشتان برقی دارای موتورهای کوچکی در داخل هر انگشت هستند تا حرکت ایجاد کنند. آنها با استفاده از الکترودهای حسگر یا مقاومتهایی که حرکت عضلات را در قسمت باقی مانده دست یا مچ تشخیص میدهند، کنترل میشوند. میزان قدرتی که انگشتان الکتریکی اعمال میکنند متغیر است و توسط کاربر کنترل میشود تا اطمینان حاصل شود که قدرت گرفتن اجسام برای هر موقعیت خاص اعمال میشود. همانند پروتزهای غیرفعال، این پروتزها در رنگهای مختلف موجود هستند و حتی میتوان دستکشهای سیلیکونی سفارشی را درست کرد تا کاملاً با دست طبیعی فرد مطابقت داشته باشد.
ریکاوری انگشت قطع شده
بیمار مهمترین نقش را در روند بهبودی دارد. سیگار کشیدن باعث گردش خون ضعیف میشود و ممکن است باعث از بین رفتن جریان خون در قسمت متصل شده شود. نگه داشتن قسمت کاشته شده در زیر سطح قلب نیز ممکن است باعث گردش خون ضعیف شود. بیماران جوانتر شانس بیشتری برای رشد اعصابشان دارند. آنها ممکن است احساس بیشتر و حرکت بیشتری را در قسمت کاشته شده به دست آورند. به طور کلی، هرچه آسیب بیشتر در قسمت پایین دست رخ دهد، استفاده از پیوند برای بیمار بهتر است. بیمارانی که مفصلشان آسیب نخورده است، نسبت به بیمارانی که آسیب مفصلی دارند، دامنه حرکت بیشتری خواهند داشت. انگشتی که به صورت یکدست قطع شده، معمولاً بعد از کاشت بهتر از انگشتی که خرد شده یا کنده شده است کار میکند.
بهبود انگشت کاشته شده، به رشد مجدد دو نوع اعصاب بستگی دارد: اعصاب حسی که به شما اجازه میدهند احساس کنید و اعصاب حرکتی که به عضلات شما میگویند حرکت کنند. اعصاب حدود یک اینچ در ماه رشد میکنند. این میزان رشد، تعیین کننده زمانی است که بیمار بتواند چیزی را با نوک انگشت احساس کند. قسمت کاشته شده هرگز %100 کاربرد اولیه خود را به دست نمیآورد و اکثر پزشکان %60 تا %80 استفاده از انگشت را موفقیتآمیز میدانند. بد نیست بدانید که هوای سرد ممکن است برای بیمار ناراحت کننده باشد.
فیزیوتراپی و توانبخشی انگشت قطع شده
التیام کامل آسیب و زخمهای جراحی تنها آغاز یک روند طولانی توانبخشی است. فیزیوتراپی و بریسهای موقت برای روند بهبودی مهم هستند. بریسها از همان ابتدا برای محافظت از تاندونهای تازه ترمیم شده استفاده میشوند و به بیمار اجازه میدهند قسمت کاشته شده را حرکت دهد. تمرینات فیزیوتراپی برای جلوگیری از سفت شدن مفاصل، حفظ حرکت عضلات و به حداقل رساندن تشکیل بافت اسکار استفاده میشود. حتی پس از بهبودی کامل، بیماران ممکن است متوجه شوند که نمیتوانند هر کاری را که میخواهند با دستان خود انجام دهند یا کارهایی را که قبل از آسیب و جراحی انجام میدادند، انجام دهند.
دستگاههای سفارشی به بسیاری از بیماران برای انجام فعالیتها یا سرگرمیهای خاص کمک میکند. پزشک شما میتواند اطلاعات بیشتری در مورد چنین دستگاههایی ارائه دهد. بسیاری از بیماران میتوانند به شغلی که قبل از آسیب انجام میدادند بازگردند؛ اگر هم این کار امکانپذیر نباشد، باید به دنبال شغل جدیدی باشند.
جنبههای عاطفی بهبودی انگشت قطع شده
کاشت انگشت میتواند بر زندگی عاطفی بیمار و همچنین بدن او تأثیر بگذارد. هنگامی که بانداژ برداشته میشود، بیمار ممکن است احساس شوک، اندوه، عصبانیت، ناباوری یا ناامیدی کند؛ زیرا قسمت کاشته شده مانند قبل نیست. نگرانی در مورد ظاهر انگشت کاشته شده و نحوه عملکرد آن امری طبیعی است. صحبت در مورد این احساسات با پزشک به بسیاری از بیماران کمک میکند تا با نتیجه کاشت انگشتشان کنار بیایند. پزشک همچنین ممکن است از یک مشاور بخواهد که در این فرآیند کمک کند. در طول بهبودی، مهم است که در جریان زندگی باقی بمانید. حتی با بهترین مراقبتهای پزشکی، باید در طول دوره بهبودی قوی باشید. به یاد داشته باشید که کیفیت زندگی به طور مستقیم با نگرش و انتظارات شما مرتبط است، نه فقط به استفاده مجدد از اندام.
عوارض جراحی پیوند انگشت
جراحی احساس و عملکرد انگشت را بهبود میبخشد. با این حال، عوارض خاصی با خود آسیب و جراحی نوک انگشت همراه است. برخی از عوارض احتمالی عبارتند از:
- حساسیت مفرط
- بیحسی
- نوروما
- سفتی، سختی
- عفونت
- از دست دادن عملکرد در قسمت متصل شده
آیا جراحی اضافی لازم است؟
پس از کاشت انگشت، برخی از بیماران ممکن است در زمان بعدی نیاز به جراحی اضافی برای به دست آوردن عملکرد بهتر انگشت داشته باشند. برخی از روشهای رایجتر عبارتند از:
- تنولیز: تاندونها را از بافت اسکار آزاد میکند.
- کپسولوتومی: مفاصل سفت و قفل شده را آزاد میکند.
- انتقال تاندون یا عضله: تاندونها یا ماهیچهها را به نقطه دیگری منتقل میکند تا بتوانند در ناحیهای کار کنند که به تاندون یا ماهیچه بیشتری نیاز دارد.
- پیوند عصب: جایگزین عصب آسیب دیده میشود تا نحوه عملکرد عصب را بهبود بخشد.
- همجوشی: دو استخوان را در یک مفصل که آسیب دیده است جوش میدهند و آنها را به یک استخوان تبدیل میکند.
- ایمپلنتهای مفصلی: سطوح مفصل آسیب دیده را با موادی بازسازی میکند که امکان حرکت را فراهم کند.
- قطع عضوی دیگر: قسمتی را که به خوبی کار نمیکند، در استفاده از دست اختلال ایجاد میکند یا دردناک شده است را قطع میکنند.
خلاصه نکات
در صورت قطع شدن انگشت، کسی باید فوراً کمکهای اولیه را انجام دهد و انگشت را در یک ظرف دربسته در داخل ظرف دیگری با یخ قرار دهد. قسمت بریده شده انگشت هرگز نباید مستقیماً با یخ تماس پیدا کند. سپس فرد باید تحت مراقبتهای پزشکی قرار گیرد. یک متخصص زخم را ارزیابی میکند و تصمیم میگیرد که آیا جراحی لازم است و آیا انگشت برای کاشت مجدد مناسب است یا خیر. بهبودی نیز ممکن است چندین ماه طول بکشد و ممکن است شامل فیزیوتراپی و توانبخشی باشد. همچنین، آسیب عصبی یک احتمال است و ممکن است نیاز به جراحی بیشتری وجود داشته باشد.
سؤالات متداول در رابطه با قطع انگشت دست
اگر انگشت قطع شده شدیداً آسیب ببیند چه باید کرد؟
انگشت آسیب دیده را بالا ببرید. برای کاهش خونریزی از یخ استفاده کنید. زخم را با یک پانسمان خشک و استریل بپوشانید. دست و مچ را با آتل بیحرکت کنید، انگشت بریده شده را در یک پارچه تمیز بپیچید و فوراً به پزشک مراجعه کنید.
انگشت قطع شده چه مدت قابلیت پیوند دارد؟
کاشت مجدد به طور کلی برای انگشتانی که بیش از 12 ساعت از بدن جدا شدهاند امکان پذیر نیست. در مواردی که آسیب بیشتر در دست یا بازو باشد، زمان اتصال مجدد حتی کوتاهتر است.
جراحت انگشت قطع شده بعد از چه مدت بهبود مییابد؟
این بهبودی ممکن است چندین ماه طول بکشد، پس از آن زمان ممکن است فرد همچنان درد خفیف تا شدید و حساسیت به سرما را تا یک سال (یا گاهی اوقات به طور دائم) تجربه کند. ممکن است فرد به داروهای ضد درد و همچنین فیزیوتراپی نیاز داشته باشد.
پزشکان چگونه انگشتان قطع شده را دوباره به هم وصل میکنند؟
جراح انگشت را در جای خود قرار میدهد. استخوانها دوباره با سیم یا صفحه و پیچ به هم متصل میشوند. تاندونها و به دنبال آن اعصاب و عروق خونی ترمیم میشوند. ترمیم اعصاب و عروق خونی مهمترین گام برای موفقیت این روش است.
عمل کاشت مجدد انگشت چقدر طول میکشد؟
کاشت مجدد شامل پیوند مجدد انگشت با جراحی است، این یک روش پیچیده است که ممکن است 18 تا 24 ساعت طول بکشد.
آیا برای جراحی انگشت، شما را بیهوش میکنند؟
بله، در اتاق عمل توسط تیم بیهوشی شما را بیهوش میکنند. البته شاید بعضی از دکترها از بیحسی موضعی استفاده کنند.
آیا انگشتان کاشته شده مانند قبل عمل میکنند؟
خیر، انگشتانی که مجدداً وصل شدهاند، قابلیتهای حرکتی کمتری خواهند داشت که میزان آن عمدتاً به نوع آسیب و محل آن بستگی دارد.