بخیهها برای تسهیل ترمیم ضروری هستند، به ویژه اگر پوست خود به خود ترمیم نشود. با این حال، ممکن است فرایند ترمیم طبیعی پوست را مختل کرده و جای بخیه به جا بگذارند. بسیاری به دلایل زیبایی می‌خواهند جای بخیهها را از بین ببرند. اگر این اسکارها روی صورت باشند، ممکن است زیبایی صورت را نیز مختل کنند. اما، خوشبختانه، روش‌هایی برای رفع جای بخیه روی صورت و چندین روش درمانی پیشرفته نیز وجود دارند.
علت ایجاد جای بخیه
بسته به نوع زخم، پزشک تصمیم میگیرد که از روش‌های سنتی بستن زخم مانند بخیه یا روش‌های امروزی تر مانند منگنه استفاده کند. این روش‌ها باعث ایجاد جای بخیه به صورت سفید یا قهوه‌ای یا خطوط ممتد می‌شود. بخیهها می‌توانند علائم خطی عمیقی را روی هر ناحیه از بدن، مانند صورت، از جمله پیشانی، گونه و غیره، بازوها یا دست‌ها، بالا تنه (مثل قفسه سینه، شکم و کمر)، پایین تنه (مانند ران، ساق پا و پا) ایجاد کنند. مرسوم‌ترین نوع جای بخیه اسکارهای کلوئیدی و هایپرتروفیک هستند.
جای بخیه بعد از جراحی‌های مرسومی مانند زیر باقی می‌مانند:
- جراحی بینی
- جراحی صورت
- سزارین
- جراحی ابرو
راه های از بین بردن جای بخیه
جای بخیه بعد از کشیدن بخیه میتواند با گزینه‌های زیادی مانند درمان‌های خانگی و درمان‌های کلینیکی یا پزشکی رفع شوند. درمان‌های خانگی در طولانی مدت روی جای بخیه اثر می‌کنند، اما درمان‌های کلینیکی روش‌های سریعتری هستند. علاوه بر این، درمان‌های خانگی به اندازه درمان‌های پزشکی مناسب نیستند.
در اینجا برخی گزینه‌های درمانی برای رفع جای بخیه از روی پوست بیان می‌شوند.
پانسمان سیلیکونی
ژل‌ها و ورقه‌های سیلیکونی را می‌توان روی پوست ترمیم شده و نه زخم‌های باز، قرار دارد. این موارد، ژل‌ها یا ورقه‌های منعطفی هستند که مانند پانسمانهای چسب دارد استفاده می‌شوند. برای کمک به نرم کردن پوست و هموار کردن اسکار طراحی شده‌اند. تحقیقات نشان می‌دهند که ورقه‌های ژلی سیلیکونی را می‌توان برای جای زخم بلافاصله بعد از ترمیم زخم یا کشیدن بخیه استفاده کرد.
از بین بردن جای بخیه با لیزر
لیزر لایه برداری درمان پوستی پیشرفته‌ای است که پزشک برای بهبود بافت پوست و کاهش جای بخیه استفاده می‌کند. در طی این فرایند، پزشک پرتوی کنترل شده‌ای از نور لیزر را به ناحیه آسیب دیده می‌تاباند تا بازسازی سلول تحریک گردد. با این درمان لیزری، ضخامت و ظاهر جای بخیه میتواند به شدت کاهش یابد. این روش دوره نقاهت کوتاهی دارد و نتایج موثری را بدون آزردگی یا عوارض جانبی ایجاد می‌کند.
تزریق پی آر پی (PRP)
تزریق پی آر پی (PRP) درمانی نسبتاً جدید بوده و ظاهر جای بخیه را بهبود می‌بخشد. PRP از خون خود شما گرفته می‌شود که حاوی پلاکت‌های بسیار بیشتری نسبت به سطح طبیعی است. پلاکت‌ها حاوی فاکتورهای رشد هستند که به ترمیم زخم‌ها کمک می‌کند. تعداد پلاکت‌ها در PRP ممکن است 10 برابر بیشتر از حد طبیعی باشد. فاکتورهای رشد در پلاکت‌ها به تقویت کلاژن و الاستین کمک می‌کنند، این دو ماده، پروتیئن‌های مهمی هستند که می‌توانند به رشد سلول‌های سالم جدید در محل جای بخیه کمک کنند تا آن را محو کنند.
شواهد بیان می‌کنند که PRP میتواند به ترمیم زخم کمک کرده و جای زخم را بهبود بخشد. زمانی که با نوع خاصی از لیزر استفاده شود، رنگ، شکل و بافت اسکار را به شدت بهبود می‌بخشد.
اوزون تراپی
اوزون تراپی یک عمل منحصر به فرد برای حفظ و بازگرداندن زیبایی طبیعی و سلامت پوست است. اوزون تراپی نواقص پوست را نمی‌پوشاند، اما عملکرد طبیعی آن را عادی می‌کند و برای پوست تحریک کننده است.
اوزون تراپی به صورت تزریق موضعی اوزون در نواحی ملتهب استفاده می‌شود. تزریق گاز اوزون در اطراف جای بخیه باعث از بین رفتن حس کشیدگی، بی‌رنگی و نرمی اسکارها شده و بیشتر جذب آنها می‌گردد. در نتیجه، هموار شدگی بسیار زیادی از سطح جای بخیه ایجاد شده، قابلیت ارتجاعی بافت باز می‌گردد.
کربوکسی تراپی
کربوکسی تراپی روشی کم تهاجمی بوده که شامل استفاده از دی اکسید کربن به صورت زیر جلدی و با استفاده از نفوذ در پوست می‌شود که بافت اسکار را به وسیله افزایش تجمع کلاژن و سازماندهی مجدد آن، بهبود می‌بخشد. کربوکسی درمانی روش نسبتاً تایید شده برای بازسازی پوست است و ممکن است به عنوان روشی موثر در رفع جای بخیه استفاده گردد. تحقیقات تایید می‌کنند که CO2 توانایی تحریک سنتز و بازسازی کلاژن را دارد که باعث کاهش سطح جای بخیه می‌گردد.
تزریق استروئید
تزریق کورتیکواستروئیدها میتواند در درمان انواع خاصی از جای بخیهها مانند اسکارهای کلوئیدی و ضخیم موثر باشد. مستقیماً به بافت اسکار تزریق می‌شود تا به کاهش خارش، قرمزی و حس سوختگی که ممکن است جای بخیه ایجاد کند، کمک شود. این روش برای دیگر اسکارها استفاده نمی‌شود، زیرا در صورت تزریق مستقیم به اسکار مسطح، میتواند باعث ایجاد فرورفتگی گردد.
این تزریق‌ها ورم را کاهش داده و جای بخیه را هم سطح می‌کند. در عرض چند ماه و در جلسات متعدد تزریقات انجام می‌شوند. میتوانید از پزشک بپرسید که آیا این روش مناسب شما است یا خیر.
راه‌های پیشگیری از ماندن جای بخیه
میتوانید احتمال بزرگتر شدن جای بخیه را بعد از کشیدن بخیه با اقدامات زیر کاهش دهید:
- از کشیدن زخم خودداری کنید.
- زخم را محکم ببندید تا از بلند شدن آن جلوگیری کنید.
- محصولی استفاده کنید که التهاب را کاهش داده و ترمیم زخم را تحریک کند.
- با ماساژ جریان خون به سمت زخم را تقویت کنید تا ترمیم بهتر گردد.
سوالات پرتکرار
آیا جای بخیه دائمی است؟
با گذشت زمان، مقداری از کلاژن موجود در مکان زخم تجزیه شده و حمایت خونی کاهش می‌یابد. جای بخیه معمولاً نرم‌تر و هموارتر می‌گردد. اگرچه جای بخیه دائمی است، اما میتواند در طی مدت زمان 2 سال محو گردد. بعد از این مدت زمان احتمال محو شدن آن وجود ندارد.
آیا میتوانید بعد از کشیدن بخیهها از وازلین استفاده کنید؟
بله. چندین ماه طول میکشد تا پوست انعطافپذیری و استحکام خود را بدست بیاورد. در مورد این ناحیه با احتیاط رفتار کنید. پمادهای روغنی مانند وازلین میتواند دو بار در روز مستقیماً روی بخیهها قرار بگیرند.
آیا بخیهها جای زخم به جا میگذارند؟
برخی بخیهها علامتی از خود به جا نمیگذارند زیرا کاملاً زیر سطح پوست قرار میگیرند (روش زیر جلدی که توسط جراحان پلاستیک مورد استفاده قرار میگیرد).
آیا نوارهای استری جای بخیه را کمتر می‌کنند؟
نوارهای استری و پدها اسکار به کاهش فشار روی جای بخیه کمک کرده و انسداد و فشار ایجاد شده از پد اسکار میتواند به پیشگیری از تشکیل اسکار هایپرتروفیک یا کلوئیدی جلوگیری کند.
آیا باید بخیهها را پوشاند؟
بخیههای معمولی یا منگنهای خود را با بانداژ بپوشانید. به مدت یک تا دو روز، بخیههای غیر قابل جذب نیاز به خشک کردن دارند. بخیههای قابل جذب گاهی نیاز به خشک کردن طولانیتری دارند. پزشک یا پرستار دقیقا به شما می‌گوید که چه مدت بخیهها را خشک نگه دارید.
بعد از بخیه زدن، چه زمانی می‌توانم از پماد بخیه استفاده کنم؟
زمانی که زخم دیگر وجود ندارد و به وضوح بسته می‌شود ( یعنی پوست ترمیم شده است)، میتوانید مراقبت از جای زخم را با پمادها و روغن‌های موضعی آغاز کنید.
آیا آلوئه ورا برای رفع جای بخیه قدیمی مفید است؟
در صورتی که جای بخیه قدیمی دارید، آلوئه ورا اگر به صورت مرتب استفاده شود، به طور طبیعی ضد میکروبی است و مزایای بسیاری دارد. آلوئه ورا ممکن است به کاهش آزردگی پوستی و جای بخیه کمک کرده و تولید سلول‌های جدید پوستی را تحریک کند. آلوئه ورا جای بخیه را کوچک کرده و بافت پوست را نیز بهبود می‌بخشد. میتوانید از ژل روی گیاه به صورت مستقیم نیز استفاده کنید.
