پوست خارجی شما تنها ناحیه‌ای از بدن نیست که میتواند بسوزد. گاز زدن یک پیتزای داغ میتواند کام سفت دهان که به نام سقف دهان نیز شناخته میشود را نیز بسوزاند. یک جرعه از قهوه داغ یا یک گاز از غذایی که تازه از فر بیرون آمده میتواند زبان شما را بسوزاند. دهان بافت‌های ظریف بسیاری دارد که ممکن است به غذاها و نوشیدنی‌های داغ حساس باشند.
این بافت‌ها در دهان بیشتر از دیگر بافت‌های نرم بدن مستعد سوختگی هستند، زیرا به طور ویژه‌ای ظریف و نازک هستند. به منظور لذت بردن از خوردن و آشامیدن و حس کردن مزه‌های غذا، پوست این بخش باید ظریف باشد و به همین دلیل میتواند به راحتی آسیب ببیند.
علت سوختن سقف دهان
دهان هر شخص حاوی بافت‌های ظریفی است که مستعد سوختن هستند. مصرف غذاها یا نوشیدنی‌های داغ میتواند سقف دهان را داغ کرده و باعث سوختگی سطحی که سوختگی درجه یک نیز نامیده میشود، گردد.
سوختگی میتواند به بافت آسیب رسانده و سلول‌های پوستی را از بین ببرد. هنگامی که سقف دهان ترمیم میشود، سلول‌های مرده می‌ریزند و سلول‌های جدید زیرین نمایان می‌شوند. پوست جدید در ابتدا میتواند حساس باشد، اما به سرعت سفت می‌گردد.
درمان‌های اولیه و خانگی سوختگی دهان و سقف دهان
چه تاول داشته باشید یا سقف دهان شما به طور طبیعی حساس باشد، بسیاری از درمان‌های خانگی به شما در کنترل درد کمک می‌کنند. اما اگر تسکین درد ایجاد نشد، بهتر است به متخصص دهان و دندان یا یک متخصص برای بررسی مجدد مراجعه کنید و مطمئن شوید زخم بازی که مستعد عفونت باشد را ندارید.
این درمان‌ها عبارتند از:
شست و شوی دهان با آب و نمک
شستشو با سالین (آب نمک پزشکی) که به عنوان شستشو با آب نمک نیز شناخته میشود نیز برای تسکین درد سوختگی موثر است؛ به‌علاوه احتمال عفونت را نیز کاهش می‌دهد. همانطور که گفته شد، حتماً از دهان شویه‌های با پایه الکلی اجتناب کنید، زیرا در حقیقت می‌توانند درد و آزردگی را افزایش دهند.
بهداشت دهان و دندان
هرچه دهان سالم‌تر باشد، بهبودی سریعتر خواهد بود. داشتن دهان تمیز به پیشگیری از بروز عفونت که میتواند با سوختگی و تاول ایجاد شده باشد، کمک میکند. این یعنی مسواک زدن دندان‌ها دو بار در روز با خمیردندان فلوراید و مسواک با فرچه نرم و نظافت روزانه بین دندان‌ها با نخ دندان یا دیگر وسایل بین دندانی.
خوردن غذا یا نوشیدنی خنک
اجازه دهید با بدیهیات شروع کنیم. بر اساس بیانیه انجمن پوست آمریکا (AADA) یکی از بهترین روش‌ها برای درمان سوختگی درجه یک استفاده از کمپرس سرد روی ناحیه آسیب دیده است. هرچند این کار را واقعاً نمی‌توانید در داخل دهان انجام دهید، اما نوشیدنی سرد میتواند این کار را انجام دهد.
یک لیوان آب یخ بنوشید یا یخ بمکید تا به تسکین درد کمک کند. می‌توانید از خوراکی‌های خوشمزه مانند بستنی یا شربت نیز استفاده کنید. به‌علاوه، این شرایط، بهانه خوبی برای خوردن بستنی است.
آلوورا
آلوورا میتواند پوست سوخته را تسکین داده و در دهان نیز استفاده شود. دهان شویه‌ای بیابید که عصاره آلوورا داشته باشد. آلوئه ورا را می‌توان به صورت ژل یا نوشیدنی یافت. اخیراً، تحقیقات کم و ناکافی انجام شده تا ثابت کند آلوئه ورا در درمان سوختگی دهان مفید است.
عسل
عسل میتواند به سوختگی سقف دهان کمک کند تا ترمیم شود. به آرامی سوختگی را با عسل بپوشانید تا رطوبت حفظ شود، این کار میتواند به ترمیم کمک کند.
برخی تحقیقات بیان می‌کنند که عسل خواص ضد میکروبی دارد. این یعنی، ممکن است عسل میکرواورگانیسم‌های مضر را از بین برده یا رشد آنها را کند کرده و به پیشگیری از عفونت و تسریع فرایند ترمیم کمک کند.
چه زمانی برای سوختگی دهان و سقف دهان به متخصص مراجعه کنیم؟
بیمار میتواند سوختگی سقف دهان را در خانه درمان کند. مسکن‌های بدون نسخه می‌توانند به کاش التهاب و درد کمک کنند. بیمار ممکن است سوختگی درجه یک، دو یا سه داشته باشد. مبتلایان به درجه سوختگی دو و سه باید به بخش مراقبت‌های ویژه مراجعه کنند.
اگر زخم عفونی شود، ممکن است بیمار نیاز به درمان داشته باشد. علائم عفونت عبارتند از:
- تب
- تغییر رنگ در اطراف سوختگی
- ورم در اطراف زخم که رفع نمی‌شود.
- درد مستمر
درمان سوختگی دهان و سقف دهان
اگر درمان‌های خانگی مفید نبودند، بدون مکث با پزشک یا متخصص زخم یا سوختگی تماس بگیرید. ممکن است نیاز به دریافت گزینه‌های درمانی زیر داشته باشید:
دارو
یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای تسکین درد سقف دهان مصرف مسکن‌های بدون نسخه است. ایبوپروفن، استامینوفن و ناپروکسن سدیم می‌توانند درد را تسکین داده و ورم را کم کنند. حتماً دستورالعمل دارو را مطالعه کنید تا مطمئن شوید دوز درستی را مصرف می‌کنید.
استفاده از لیزر سرد
LLLT شکل کوتاه شده لیزر درمانی سطح پایین است که به نام لیزر سرما درمانی، لیزر درمانی شدت پایین و لیزر درمانی ملایم نیز شناخته میشود. لیزر درمانی سطح پایین راه حلی برای تعدادی از مشکلات پزشکی است و بر اساس کاربرد لیزر کم توان بر روی نواحی مختلف بدن می‌باشد. این نوع لیزر متفاوت از نوعی است که درجراحی‌ها استفاده میشود و هیچ گرمایی تولید نمی‌کند.
تحقیقی نشان داد که استفاده از لیزر درمانی سطح پایین در سوختگی‌های حرارتی سقف دهان به خاطر تسریع تسکین علائم و دوره بهبودی، موفقیت آمیز هستند.
بعد از سوختگی دهان از چه کارهایی پرهیز کنیم؟
دهان معمولاً در حدود یک هفته کاملاً ترمیم میشود. به منظور کمک به تسریع فرایند ترمیم، در اینجا برخی نکاتی که ممکن است مفید باشند، بیان می‌شوند:
- از خوردن غذاها و نوشیدنی‌های اسیدی مانند گوجه فرنگی، آب پرتقال و قهوه پرهیز کنید.
- از خوردن غذاهای تند پرهیز کنید.
- از مصرف محصولاتی که نعنا یا دارچین دارند خودداری کنید (سعی کنید خمیردندان بدون طعم دهنده استفاده کنید).
- از مصرف محصولات الکلی و تنباکویی خودداری کنید.
پیشگیری از سوختن سقف دهان
توجه به غذاهایی که برای مدت طولانی گرما را در خود حفظ می‌کنند میتواند برای پیشگیری از سوختگی مفید باشد. روغن‌ها، چربی‌ها و لیپیدها می‌توانند به دماهای بسیار بالایی برسند و آن را حفظ کنند. صبر کنید تا غذا و نوشیدنی سرد شود تا به پیشگیری از سوختن سقف دهان کمک کنید.
والدین و مراقبین کودک ممکن است بهتر باشد دمای غذای کودک را قبل از خوردن بررسی کنند. می‌توانند همین کار را نیز به کودکان آموزش دهند و قبل از خوردن غذا، به آرامی آن را فوت کنند.
سوختگی دهان کودکان
اگر سقف دهان کودک بسوزد، والدین و مراقب او باید درمان فوری که برای خود انجام می‌دهند را برای او نیز انجام دهند. برای سوختگی درجه یک، کمک به کودک در تسکین ناحیه صدمه دیده با آب سرد و دادن پاراستامول و ایبوپروفن ممکن است به کاهش درد کمک کند.
اگر والدین یا مراقب کودک حس میکند سوختگی درجه دو یا سه است، باید بلافاصله درخواست کمک پزشکی کند.
سوالات پرتکرار
چه مدت بعد از سوختگی طول می‌کشد تا سقف دهان بهبود یابد؟
یک هفته ممکن است طول بکشد تا پوست دهان ترمیم شود. هنگامی که دهان ترمیم میشود، از خوردن غذاهای ترد مانند چیپس که سوختگی سقف دهان را تشدید میکند، پرهیز کنید. غذاهای تند، مرکبات، نعنا و الکل می‌توانند باعث تحریک سوختگی شوند.
آیا سوختگی دهان میتواند عفونی شود؟
اگر درمان نشود، احتمال عفونت وجود دارد. اگر دهان شما بسوزد و متوجه تاول یا آسیب عمیق بافتی شوید، باید در اولین فرصت به دندانپزشک یا جراح دهان مراجعه کنید. این موارد با درمان‌های خانگی رفع نمی‌شوند.
آیا سقف دهان میتواند ملتهب شود؟
خوردن غذاهایی که زیاد داغ هستند، می‌توانند باعث سوختن پوست لطیف سقف دهان شوند. این امر ممکن است باعث ایجاد تاول یا پوسته‌های سوخته شده شود. خوردن غذاهای سفت، مانند چیپس تورتیلا، آبنبات‌های سفت و میوه‌ها و سبزیجات سفت می‌توانند به سقف دهان آسیب بزنند. خراش دادن کام سفت دهان ممکن است منجر به ایجاد ورم و التهاب گردد.
آیا خوردن فلفل باعث سوختگی سقف دهان میشود؟
جواب یک نه قاطعانه است. هیچ بخش از بدن یا زبان خود را نمیسوزانید، اما در عوض واکنش عصبی خواهید داشت.
چگونه بدانید که آیا سوختگی دهان شما از نوع یک است یا دو؟
علائم درجات مختلف سوختگی عبارتند از:
- سوختگی نوع اول: پوست قرمز و بدون تاول
- سوختگی نوع دوم: تاول و مقداری سفتی در پوست
- سوختگی نوع سوم: سفتی وسیع با ظاهر سفید یا چرمی
آیا شکر به رفع سوختگی دهان کمک میکند؟
شکر مسکن کمتر شناخته شدهای است که در آشپزخانه شما موجود است. یک قاشق از آن ممکن است به برطرف شدن مشکل کمک کند. مقدار کمی از آن بر روی زبان میتواند درد را در هنگام سوختگی زبان تسکین دهد.
سوختگی خفیف سقف دهان چگونه است؟
معمولاً به صورت ناحیه‌ای خشک و تغییر رنگ داده از پوست مشخص می‌گردد. سوختگی‌ها روی پوست سفید قرمز به نظر می‌رسند، اما روی پوست تیره قهوه‌ای قرمز هستند. معمولاً سوختگی درجه یک در پوست زخم ایجاد نمی‌کند یا باعث بروز تاول نمی‌شود. شناخته شده‌ترین علامت سوختگی درجه یک تغییر رنگ پوست است.
تفاوت بین سندرم سوختگی دهان (BMS) و سوختگی سقف دهان چیست؟
سندرم سوختگی دهان عبارتی پزشکی برای سوختگی مستمر یا عود کننده در دهان است که بدون هیچ دلیل واضحی رخ می‌دهد. اما، دلیل سوختگی کام واضح است و یک سندرم نمی‌باشد.
