پماد الیز یا فیبرینولیزین، یکی از درمان‌های موثر زخم‌های سوختگی و زخم بستر است. این پماد با از بین بردن بافت‌های مرده خارجی سرعت التیام زخم‌ها را بهبود می‌بخشد و به طور خاص برای ترمیم زخم و حتی برای درمان برخی زخم‌های دهانه رحم نیز کاربرد دارد. در این مقاله به مزایای استفاده از این پماد، روش مصرف، عوارض احتمالی و سوالات شما در مورد آن خواهیم پرداخت.
پماد الیز چیست؟
پماد الیز یک پماد پرکاربرد است و از ۲ آنزیم پروتئولیتیک، فیبرینولیزین و دزوکسی ریبونوکلئاز (DNAse) ساخته شده است. آنزیم فیبرینولیزین، مولکول‌های فیبرین را که در زخم‌ها و سوختگی‌ها بر روی سطح بدن ایجاد می‌شوند، غیرفعال می‌کند و دزوکسی ریبونوکلئاز، DNA را از بین می‌برد. ترکیب این دو آنزیم، بر روی بافت‌های مرده و نکروز شده تاثیر می‌گذارد و بر بافت‌های زنده تاثیری نمی‌گذارند.
پماد الیز، برای درمان بیماری‌های پوستی و بهبودی زخم‌هایی مانند زخم سوختگی و زخم بستر مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین این پماد برای دفع سلول‌های مرده از سطح پوست بسیار مفید است. البته، توجه داشته باشید که پماد الیز، فقط باید طبق دستور پزشک متخصص مصرف شود.
آنزیم‌های فیبرینولیزین و DNAse روی سلول‌های در حال تخریب اثر می‌گذارند، اما بر روی بافت‌های زنده تاثیری ندارند. حذف بافت‌های مرده که توسط این آنزیم‌ها انجام می‌شود، نیاز به دبریدمان دردناک به وسیله جراحی را رفع می‌کند.
این پماد پروتئولیتیک، به دلیل اثرات دو آنزیم موجود در آن، بقایای چرکی بافت‌های مرده پوست را پاکسازی نموده و سطح زخم را پاک و تمیز می‌کند. این پماد به دلیل اینکه بر روی بافت زنده تاثیر نمی گذارد، روند درمان را به تأخیر نمی‌اندازد. (منبع)
کاربردهای پماد الیز
پماد موضعی الیز، برای پیشگیری، کنترل و درمان بیماری‌ها، عوارض و علائم زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:
- فیبروز سیستیک
- زخم‌ها
- سوختگی‌ها
- ضایعات زخم مانند
- التهاب واژن
- اپیزیوتومی و ختنه
نکات مهم پیش از مصرف پماد الیز (فیبرینولیزین)
قبل از استفاده از پماد موضعی الیز، در مورد داروها، مکمل‌ها و ویتامین‌هایی که مصرف می‌نمایید، همچنین بیماری‌های قبلی، آلرژی‌ها و شرایط سلامتی خود مانند بارداری و یا جراحی‌ها، پزشک خود را در جریان بگذارید. زیرا در بعضی از این شرایط، ممکن است استفاده از این پماد برای شما عوارضی به همراه آورد. باید پماد را طبق دستور پزشک و یا بر اساس دستورالعمل روی جعبه دارو مصرف نمایید و مقدار مصرف دارو، بر اساس شرایط خاص شما تعیین می‌گردد.
- اگر بیماری خاص و یا آلرژی دارید، به خصوص آلرژی به داروها، حتماً پزشک خود را مطلع سازید. این پماد، در دوران بارداری و شیردهی، فقط در موارد لزوم می‌تواند مصرف شود. درباره فواید و خطرات استفاده از این پماد، از پزشک خود سوال کنید.
- اگر دارویی مصرف می‌کنید به پزشک خود اطلاع دهید و بدون مشورت با پزشک مصرف دارویی را شروع و یا قطع نکنید.
- قبل و بعد از مصرف پماد موضعی الیز، دست‌های خود را بشویید. ابتدا پوست ناحیه درمان را بشویید و آن را خشک کنید.
- بعد از مالیدن پماد الیز بر روی پوست، آن ناحیه را نشویید. همچنین، از استعمال محصولات درمانی دیگر در آن ناحیه خودداری کنید، مگر به دستور پزشک.
- مصرف بیش از حد این پماد، ممکن است منجر به برجستگی پوست آن ناحیه شود. برای جلوگیری از برجستگی پوست، یک لایه نازک از پماد را بر روی پوست بمالید.
- از مالیدن این پماد در اطراف چشم‌ها، بینی و دهان خودداری کنید.
نحوه مصرف پماد الیز
این دارو فقط برای استفاده موضعی یا واژینال است. برای مصرف این پماد بر روی زخم، ابتدا زخم را تمیز کرده و آن را خشک نمایید. یک لایه نازک از این پماد را روی زخم بمالید و سپس زخم را با گاز استریل پانسمان کنید. پانسمان زخم را یک تا ۳ بار در روز تعویض کنید. برای مالیدن مجدد پماد بر روی زخم، بهتر است که زخم را دوباره تمیز کنید تا پماد تاثیر بیشتری داشته باشد. برای مصرف واژینال این پماد، باید آن را شبی یک بار به داخل واژن استعمال نمایید. پماد الیز را بیش از مقدار توصیه شده توسط پزشک، مصرف نکنید. بعد از استفاده از پماد الیز، دست‌های خود را بشویید.
عوارض پماد الیز (فیبرینولیزین)
عوارض جانبی احتمالی پماد الیز عبارتند از:
- تحریک پوستی، مانند قرمزی، خارش و تورم
- واکنش‌های آلرژیک مانند: دانه‌های پوستی، کهیر، مشکل در تنفس و تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو
- افزایش درد، تورم یا قرمز شدن ناحیه تحت درمان
- در موارد نادر، آنزیم‌های موجود در پماد الیز ممکن است بافت‌های سالم و زنده را تجزیه کنند و به پوست و بافت‌های زیرین آسیب برسانند.
پماد الیز را بیشتر از مقدار تجویز شده مصرف نکنید. زیرا مصرف مقدار بیشتر این پماد، نه تنها باعث بهبودی بیشتر نمی‌شود، بلکه ممکن است باعث مسمومیت دارویی و یا بروز عوارض جانبی جدی گردد. اگر بیش از حد از پماد الیز مصرف کردید، به بیمارستان و یا مراکز درمانی مراجعه نمایید. اگر علائم ذکر شده را مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید.
قیمت پماد الیز (فیبرینولیزین)
پماد الیز در دو نوع ایرانی و فرانسوی آن موجود است که هر کدام قیمت متفاوتی دارند. برای اطلاع از قیمت دقیق آن، لطفاً با داروخانه‌های معتبر تماس بگیرید.
سؤالات متداول
آیا استفاده از پماد موضعی الیز، در دوران بارداری یا شیردهی بی‌خطر است؟
باید در این مورد باید با پزشک خود مشورت کنید، و بدون مشورت با پزشک این پماد را مصرف نکنید.
اگر یک نوبت از مصرف پماد الیز را فراموش کردم چه باید بکنم؟
اگر یک نوبت را فراموش کردید، به محض یادآوری، آن را مصرف کنید و برنامه مصرف معمول خود را ادامه دهید؛ ولی برای جبران نوبت فراموش شده، دوز مصرفی پماد را دوبرابر نکنید.
پماد الیز را در کجا باید نگهداری کنم؟
این پماد باید در دمای اتاق بین ۵۹ تا ۸۶ درجه فارنهایت (۱۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد)، دور از گرما و نور نگهداری شود. این پماد را در حمام نگهداری نکنید.
آیا پماد الیز، تاییدیه FDA دارد؟
خیر متاسفانه چند سال پیش، این پماد از دسته پمادهای تایید شده سازمان غذا و دارو آمریکا خارج شد.
