زخمهای بسته زمانی روی می‌دهند که پوست باز نشده و بافتی که زیر آن است دیده نشود. معمولاً در اثر نوعی تروما مانند افتادن از جایی ایجاد می‌شوند. تصادفات ماشینی معمولاً منجر به این مشکلات می‌شوند که می‌توانند به استخوان‌ها، اندام‌های داخلی و عضلات آسیب برسانند. در اینجا برخی اطلاعات در مورد انواع مختلف زخمهای بسته و چگونگی درمان آنها نیز بیان میشود.
انواع زخم بسته
انواع اصلی زخمهای بسته:
کوفتگی
یک نوع مرسوم آسیب ورزشی است که به علت آسیب مستقیم می‌تواند به رگهای کوچک خونی و مویرگها، عضلات و بافت‌های زیرین و همچنین اندام‌های داخلی و در مواردی استخوان آسیب برسانند. کوفتگی به صورت کبود دردناک با تغییر رنگ پوست به قرمز تا آبی مشخص شده و روی ناحیه صدمه دیده پوست منتشر می‌گردد.
علائم کوفتگی
زمانی که کبودی یا کوفتگی را در نظر می‌گیرید، احتمالاً به نواحی تغییر رنگ داده پوست فکر کنید. اما در واقع کبودی می‌تواند در استخوان ایجاد شده باشد که کوفتگی استخوان (کبودی استخوان) نیز گفته میشود. آسیب به این بافت می‌تواند باعث شود یک یا چند رگ خونی خونریزی کنند.
علائم کوفتگی استخوان عبارتند از:
- سفتی و ورم
- حساسیت به لمس
- مشکل در خم کردن یا استفاده از ناحیه آسیب دیده
- درد طولانی‌تر از علائم کبودی معمولی زخم باشد.
کوفتگی بافت نرم در اثر صدمات به عضله و بافت پوست می‌باشد. این موردی است که اکثراً زمانی که در مورد کبودی صحبت میشود در نظر گرفته میشود.
بافت نرم ویژگی‌های مشخصی دارد:
- تغییر رنگ پوست و قرمز، سبز، بنفش، آبی یا سیاه شدن
- در برخی موارد، برجستگی کوچک روی ناحیه آسیب دیده
- دردی که معمولاً با فشار روی ناحیه آسیب دیده بدتر گردد.
درمان کوفتگی
برای هر نوع کبودی، می‌توانید از پروتکل RICE استفاده کنید و همانطور که بهبود می‌یابید، به کنترل علائم شما نیز کمک می‌کند.
RICE مخفف موارد زیر است:
- استراحت: هر زمان که ممکن است به ناحیه آسیب دیده استراحت دهید.
- یخ: از کمپرس سرد برای ناحیه آسیب دیده استفاده کنید تا ورم کاهش یابد.
- کمپرس: ناحیه کبود شده را کمپرس کرده و با پانسمان بپوشانید تا کبودی کاهش یابد.
- بالا بردن: در صورت امکان، ناحیه آسیب دیده را بالاتر از سر قرار دهید. این کار می‌تواند به تخلیه خون از ناحیه آسیب دیده کمک کند.
اگر کوفتگی استخوان دارید، پزشک ممکن است درمان اضافه به شما پیشنهاد دهد، مثلاً:
- استفاده از بریس موقت
- افزایش مصرف ویتامین D و کلسیم که هر دو برای سلامت استخوان مهم است.
هماتوم
این شامل هر صدمه‌ای که به رگهای کوچک خونی و مویرگها آسیب بزند و منجر به تجمع خون در مکانی کوچک شود، می‌گردد. هماتوم معمولاً به صورت ضایعه‌ای دردناک، اسفنجی مانند و لاستیکی به وجود می‌آید. بسته به شدت و ناحیه تروما، هماتوم می‌تواند کوچک یا بزرگ، در عمق بدن یا فقط زیر پوست باشد.
علائم هماتوم
علائم هماتوم معمولاً به اندازه و موقعیت آن بستگی دارد. در مجموع، درد، ورم، قرمزی و کبودی‌های بدشکل علائم مرسوم هماتوم هستند. برخی علائم مختص ناحیه هماتوم هستند:
- علائم هماتوم ساب دورال (خون مردگی زیر سخت شامه): سردرد، مشکلات عصبی (ضعف در یک سمت، مشکل در صحبت کردن، زمین خوردن)، سرگیجه، تشنج
- علائم هماتوم اپی دورال: کمردرد، ضعف، از دست دادن کنترل روده و مثانه
- علائم هماتوم زیر ناخن: ناخن درد، ضعف ناخن، افتادن ناخن، تغییر شکل ناخن
- علائم هماتوم طحال، کبد یا صفاقی: درد شکم، درد پهلو
درمان هماتوم
درمان هماتوم به محل، علائم و شرایط بالینی بستگی دارد. برخی ممکن است نیاز به هیچ درمانی نداشته باشند، اما برخی دیگر شاید نیاز به فوریت پزشکی نیز داشته باشند.
درمان‌های ساده خانگی ممکن است برای درمان هماتوم سطحی (زیر پوستی) انجام شوند. اکثر صدمات و کبودی‌ها را می‌توان با استراحت، قرار دادن یخ، کمپرس و بالا بردن ناحیه صدمه دیده درمان کرد. این درمان با مخفف RICE شناخته میشود.
به عبارت دیگر، هماتوم علامت دار یا آنهایی که در موقعیت‌های خاصی قرار دارند، گاهی نیاز به درمان پزشکی یا جراحی دارند:
- داروها: مثلاً درد هماتوم را می‌توان با مسکن‌هایی مانند استامینوفن (Tylenol) رفع کرد.
- زهکشی از طریق جراحی: زهکشی با جراحی روش درمانی مرسوم برای برخی هماتوم‌ها است.
له شدگی
صدمات ناشی از تصادفات یا له شدگی معمولاً به علت نیروی فشار بسیار بالا ایجاد میشود که بخشی از بدن را بین دو سطح فشار میدهد. بسته به مکان، اندازه، مدت زمان و قدرت تروما، درجه صدمه و درد می‌تواند از کبودی خفیف تا تحریک کامل ناحیه له شده بدن باشد.
علائم له شدگی
له شدگی علامت خاصی ندارد. زیرا کاملاً به اینکه کدام بخش بدن صدمه دیده یا چقدر نیرو روی بدن وارد شده بستگی دارد.
با این حال، علائم ضربه به سر با نیروی بلانت به صورت زیر است:
- از دست دادن هوشیاری
- سردرد
- تار شدن دید
- صحبت کردن شل و کشیدن کلمات
- صدای زنگ در گوش‌ها
- سرگیجه
- تغییر در عادات خواب
- مشکل در توجه، حافظه، تمرکز یا فکر کردن
- خستگی مفرط
- سرگیجه
- استفراغ یا حالت تهوع
- تشنج یا تحرک عصبی
- عدم توانایی در بیدار شدن یا بیدار ماندن
- از دست دادن هماهنگی یا تعادل
- بی‌حسی یا ضعف در اندام‌ها
درمان له شدگی
همانند علائم، له شدگی درمان خاصی ندارد. همانند قبل، از آنجایی که ضربه به سر مرسوم است، این درمان را بیان می‌کنیم. درمان ضربه به سر به ناحیه‌ای از مغز که صدمه دیده و شدت صدمه بستگی دارد. برخی موارد ممکن است نیاز به مداخله جزئی پزشکی داشته باشند. با استراحت و گذر زمان، مغز ممکن است خود را ترمیم کند.
با این حال، برخی بیماران ممکن است نیاز به درمان بیشتر در ضربه به سر داشته باشند. بسته به نوع صدمه مغزی و شدت آسیب، ممکن است نیاز به جراحی باشد. انواع داروهایی که ممکن است برای درمان این آسیب تجویز شوند، عبارتند از:
- محرک‌ها
- شل کننده عضلات
- ضد تشنج
- ضد انعقاد خون
- داروهای ضد اضطراب
- ضد افسردگی‌ها
درمان عوارض طولانی مدت و نقص دائمی که با ضربه به سر ایجاد میشود، ممکن است نیاز به فیزیوتراپی و کاردرمانی داشته باشد. بیمار ممکن است نیاز مجدد به یادگیری انجام کارهای خاصی یا متفاوتی داشته باشد.
مشاوره نیز ممکن است برای کمک به بیمار، به منظور یاد گرفتن هماهنگ شدن با تغییرات زندگی ناشی از آسیب مغزی، نیاز باشد. زمانی که یادگیری، قضاوت و توجه به دلیل ضربه شدید به سر مختل میشود، شناخت درمانی می‌تواند مفید باشد.
دیگر روش‌های درمان زخم بسته
در بسیاری از موارد، زخمهای بسته با استفاده از کمپرس، بالا بردن و بی‌حرکت کردن درمان می‌شوند. اهداف اصلی این درمان و دیگر رویکردهای درمانی تحت کنترل قرار دادن التهاب و خونریزی و کاهش درد است.
با این حال، دیگر روش‌های درمانی نیز استفاده می‌شوند:
درمان زخم بسته با لیزر
لیزردرمانی برای درمان زخمهای بسته و باز استفاده میشود. برخی زخمها که معمولاً با این گزینه درمان می‌شوند، شامل زخمهای عفونی، زخمهای بستر، زخمهای دیابتی، زخمهای شریانی، زخمهای مزمن، زخمهای جراحی و زخم‌هایی هستند که ترمیم نمی‌شوند.
لیزر با استفاده از طول موج نور به منظور افزایش جریان خون در ناحیه زخم، فرایندهای طبیعی ترمیم بدن را تسریع می‌کند. این نوع درمان می‌تواند درد را کاهش داده، ترمیم بافت را تسریع کرده، زخم را ترمیم کند و عملکرد عصبی و عروقی را بهبود بخشد.
درمان زخم بسته با تزریق پی آر پی (PRP)
تزریق پی آر پی (PRP) برای بهبود عملکرد بافتی به پلاکت‌ها (ذرات سلولی که در خون یافت میشود) وابسته است. PRP به عنوان تزریق برای ترمیم و درمان صدمات استفاده میشود. کار پلاکت‌ها در بدن کمک به لخته شدن خون در زمان ایجاد صدمه است. سایتوکاین‌ها و فاکتورهای رشد که در پلاکت‌ها وجود دارند به ترمیم صدمات و تقویت ترمیم آنها کمک می‌کند. PRP با کاهش التهاب و افزایش رگ زایی و رشد مجدد اپیتلیال، ترمیم زخم پوستی را بهبود می‌بخشد. با این حال، مکانیسم تنظیمی آن باید در آینده بررسی گردد.
درمان زخم بسته با وکیوم تراپی
وکیوم تراپی یکی از روش‌های ماساژ غیرتهاجمی است که به لیفت پوست از طریق دستگاه مکانیکی مجهز به کاپ‌های ساکشن انجام میشود. این روش درمانی برای ترمیم زخم، به ویژه زخم بسته، بسیار مفید است. با وکیوم تراپی می‌توان از ویژگی ماساژدهی نیز بهره برد. این روش ممکن است برای افزایش تون عضلات باسن به صورت‌های زیر مفید باشد:
- کاهش فشار عضلانی
- افزایش جریان لنفی به منظور دفع سموم و احتباس آب
- لایه برداری پوست، در نتیجه پوست صاف‌تر و هموارتر به نظر می‌رسد.
مشکلات و عواقب نادیده گرفتن زخمهای بسته
مرسومترین عارضه زخمها عفونت است. اگر عفونت تشخیص داده یا درمان شود، می‌تواند باعث ایجاد سلولیت گردد (عفونت باکتریایی دردناک پوست) یا به بافت‌ها استخوان زیر پوست منتشر شود، این بیماری به نام استئومیلیت شناخته میشود. زخمهای عفونی می‌توانند منجر به سپسیس نیز شوند که می‌تواند باعث نقص اندام و در موارد شدید مرگ گردد.
سوالات پرتکرار
آیا زخم بسته زودتر درمان میشود؟
زخمهای باز نسبت به زخمهای بسته مدت زمان بیشتری برای درمان نیاز دارند.
رایجترین نوع زخم بسته چیست؟
کوفتگی یکی از مرسومترین زخمهای بسته است. زمانی روی میدهد که رگهای خونی، مویرگها، بافت و عضلات زیرین آسیب دیده باشند.
لیزر چگونه به بستن زخم کمک می‌کند؟
لیزر درمانی با کاهش شدت انفیلتراسیون التهابی همراه است. اشعه منتشر شده از لیزر در دامنه فروسرخ و قرمز، ازدیاد فیبروبلاست را تقویت کرده و اپیتلیزاسیون زخم را تسریع می‌کند.
PRP برای بستن زخم برای چه افرادی مناسب نیست؟
هرچند PRP برای اکثر افراد بی‌خطر در نظر گرفته میشود، اما برای افرادی که یکی از بیماری‌های زیر را دارند توصیه نمی‌گردد:
- هپاتیت C
- HIV
- ایدز
- هر نوع سرطان خون
خطرات وکیوم درمانی برای ترمیم زخمهای بسته چه هستند؟
ممکن است مقداری درد و سفتی بعد از درمان حس کنید. ورم خفیف نیز ممکن است ایجاد گردد.
آیا بهتر است تاول‌ها را تخلیه کنیم یا دستکاری نشوند؟
تاول را تخلیه نکنید، مگر اینکه بزرگ و دردناک باشد یا احتمال آزردگی بیشتر وجود داشته باشد. تاول پر از مایع، پوست زیرین را تمیز نگه می‌دارد که از عفونت جلوگیری کرده و ترمیم را تقویت می‌کند.
چه چیزی باعث خشک شدن سریعتر تاول میشود؟
تاول را با پانسمان به صورت شُل بپوشانید. می‌توانید از پانسمان چسبی معمولی یا برخی گازها همراه با چسب استفاده کنید. تاول نیاز به هوا دارد تا خشک شود، بنابراین میانه پانسمان باید مقداری برجسته باشد تا جریان هوا افزایش یابد.
