خمیر دندانی که شما استفاده می‌نمائید، حاوی مواد خنک کننده ای مانند فلوراید سدیم، جوش شیرین و منتول است. به همین دلیل است که بسیاری از مردم اعتقاد دارند که خمیر دندان، یک داروی کمک‌های اولیه DIY است و برای درمان همه چیز، از جمله جوش‌ها و سوختگی‌های درجه یک، مفید می‌باشد. با این وجود، در حالی که خمیردندان می‌تواند پلاک‌های دندانی را پاک کند، از مینای دندان محافظت کند و از بیماری لثه جلوگیری نماید، اما درمان موثری برای سوختگی و (یا آکنه) نیست.
در واقع، همه چیزهایی که در مورد مواد فعال خمیردندان می‌دانیم نشان می‌دهد که استفاده از آن بر روی سوختگی، گرما را در زیر لایه‌های پوست، حبس می‌کند و در دراز مدت باعث آسیب بیشتر می‌شود.
چرا مالیدن خمیر دندان روی سوختگی خطرناک است؟
یک تحقیق نشان داده‌است که استفاده از خمیر دندان بر روی سوختگی، یک درمان “کاملا مضر” است که می‌تواند سوختگی را “بدتر” کند. استفاده از خمیر دندان، ممکن است که درد سوختگی را تشدید کند و خطر ایجاد عفونت و ماندن جای زخم را افزایش دهد.
باید قبول کنید که مواد موجود در خمیردندان، تسکین دهنده درد نیستند. خمیردندان حاوی مواد ساینده و شوینده است که تاثیر بسیار خوبی در تمیز کردن دندان‌های شما دارد، اما برای درمان سوختگی مناسب نیست.
اقدامات اولیه مناسب در مواجهه با سوختگی
برای سوختگی‌های جزئی:
- محل سوختگی راخنک کنید. ناحیه مورد نظر را حدود ۱۰ دقیقه، زیر آب جاری خنک (نه خیلی سرد) نگه دارید. اگر سوختگی روی صورت است، یک پارچه خنک و مرطوب روی آن بگذارید تا درد از بین برود. برای تسکین سوختگی دهان در اثر خوردن غذا‌ها یا نوشیدنی‌های داغ، یک تکه یخ را برای چند دقیقه در دهان قرار دهید.
- حلقه‌ها یا سایر زیورالات را از ناحیه سوخته خارج کنید. سعی کنید این کار را به سرعت و به آرامی، قبل از اینکه ناحیه متورم شود، انجام دهید.
- تاول‌های سوختگی را نترکانید. تاول‌ها به محافظت در برابر عفونت کمک می‌کنند. اگر تاول پاره شد، به آرامی محل آن را با آب تمیز کنید و از یک پماد آنتی بیوتیک استفاده نمائید.
- در صورت نیاز، مسکن بدون نسخه مصرف کنید، مانند ایبوپروفن، ناپروکسن سدیم یا استامینوفن.
چه زمانی برای سوختگی به متخصص مراجعه کنیم؟
فقط سوختگی‌های جزئی، مانند سوختگی‌های درجه یک و درجه دو، که اندازه آنها کوچکتر از کف دست هستند، باید در خانه درمان شوند. حتما در صورت تجربه هر یک از موارد زیر به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید:
- سوختگی درجه دو، در ناحیه‌ای بزرگتر از کف دست
- سوختگی درجه سه
- سوختگی در ناحیه‌ای که ممکن است عملکرد را کاهش دهد (دست‌ها، انگشتان دست، پاها، انگشتان پا، مفاصل اصلی)
- سوختگی در صورت یا اندام تناسلی
- سوختگی چشم یا مجاری تنفسی
- بروز یک تاول بزرگ یا تاول‌های متعدد
- تاولی که پس از یک هفته، خوب نشده است. (این امر، ممکن است نشان دهنده عدم بهبودی زخم باشد.)
سوختگی یا زخم خود را هر روز از نظر علائم عفونت بررسی کنید، علائمی مانند:
- ترشح غیر طبیعی
- تغییر در رنگ پوست یا بافت
- بوی بد
- تب
- بروز درد، در زخم و نواحی اطراف آن
- بروز درد، در نواحی دور از زخم
- تاولی که پر از چرک به نظر برسد (کدر و سفت)
درمان‌های کارآمد برای سوختگی، به جای خمیر دندان
اول از همه: مشخص کنید که سوختگی جزئی است یا شدید. به غیر از سوختگی در قسمت‌های حساس بدن، معمولاً می‌توانید سوختگی‌های جزئی را در خانه درمان کنید.
سوختگی‌های جزئی قابل درمان در خانه عبارتند از:
- سوختگی‌های درجه یک، که در لایه بیرونی پوست ظاهر می‌شوند، معمولا قرمز، دردناک و متورم هستند.
- سوختگی‌های کوچک درجه دو، بیش از سه اینچ قطر ندارند. این سوختگی‌ها معمولا قرمز، متورم، دردناک هستند و تاول‌هایی ایجاد می‌کنند که لایه‌های خارجی و زیرین پوست را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
برای درمان سوختگی‌های جزئی:
- ابتدا محل سوختگی را با استفاده از آب خنک (نه خیلی سرد) خنک کنید. محل سوخته را در آب بگذارید یا کمپرس سرد و مرطوب را به مدت حداقل ۱۰ دقیقه روی محل، قرار دهید. از یخ برای سوختگی استفاده نکنید، زیرا سردی یخ می‌تواند به پوست آسیب بیشتری برساند.
- پس از خنک شدن محل سوختگی، برای محافظت، وازلین، بر روی آن بمالید و روی آن را با باند بپوشانید. همچنین توصیه می‌شود از پماد‌های سوختگی استفاده کنید.
- در صورت وجود تاول، از ترکاندن آن خودداری کنید.
- اگر درد زیادی دارید، از مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید.
درمان‌های دیگر برای سوختگی‌های جدی عبارتند از:
پانسمان مناسب
بهتر است زخم را با پانسمان بپوشانید. سوختگی‌ها در یک محیط مرطوب و بسته، بهتر بهبود می‌یابند. به همین دلیل پزشک با توجه به شدت سوختگی بهترین و مناسب ترین پانسمان را برای شما انجام خواهد داد.
در مدیریت سوختگی، استفاده از پانسمان هیدروژل‌ها برای درمان سوختگی اهمیت زیادی دارند. آنها نه تنها زخم سوختگی را خنک می‌کنند، بلکه همچنین درد را کاهش می‌دهند و از ناحیه زخم در برابر آلودگی و صدمات بیشتر، محافظت می‌نمایند.
لیزردرمانی
لیزر سرد که به عنوان لیزر سطح پایین یا لیزر درمانی کلاس VI نیز شناخته می‌شود، به نوعی از لیزر درمانی اشاره دارد که بازسازی سلولی را تحریک می‌کند و گردش خون را افزایش می‌دهد. این درمان، از نور با نفوذ عمیق استفاده می‌کند تا زنجیره‌ای از واکنش‌های شیمیایی به نام photobiostimulation را ارتقا دهد. این فرآیند همچنین از طریق ترشح اندورفین، به تسکین درد کمک می‌کند و سلول‌های آسیب دیده را تحریک می‌کند تا با سرعت بیشتری ترمیم شوند.
مطالعات نشان می‌دهد که درمان با لیزر سرد (LLLT) هیچ اثر منفی ندارد و از نظر ظاهری، تاثیر مثبتی بر خارش، درد و رفع جای زخم سوختگی دارد.
اوزون تراپی
اوزون تراپی یک نوع روش سم زدایی است. هدف این درمان، رسیدن به گردش خون متعادل در ناحیه تحت درمان، با افزایش اکسیژن رسانی به مناطق آسیب دیده است. اوزون تراپی، سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند.
اوزون تراپی، روشی موثر، برای درمان زخم‌ها و آسیب‌های اعصاب محیطی در بیماران درگیر با سوختگی است. با این حال، تمام جنبه‌های اوزون درمانی، به اندازه کافی مورد مطالعه قرار نگرفته است، احتمال استفاده ترکیبی اوزون و سایر داروها به خوبی مورد بررسی قرار نگرفته است، و دوز و زمان جلسات مراجعه، همچنان مورد بحث است.
درمان سوختگی با تزریق پی آر پی PRP
اگرچه خون عمدتاً مایع است (پلاسما)، اما حاوی اجزای کوچک جامد (گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها) نیز می‌باشد. پلاکت‌ها بیشتر به دلیل تاثیرشان در لخته شدن خون شناخته می‌شوند. با این حال، پلاکت‌ها همچنین حاوی صدها پروتئین به نام فاکتورهای رشد هستند که در بهبود جراحات، بسیار مهم هستند.
پی آر پی، همان پلاسمای خون است که غلظت پلاکت‌های موجود در آن، از آنچه معمولا در خون یافت می‌شود ، بسیار بیشتر است. غلظت پلاکت‌ها – و در نتیجه، غلظت فاکتورهای رشد – می‌تواند ۵ تا ۱۰ برابر بیشتر (یا غنی‌تر) از حد معمول باشد. مطالعات نشان می‌دهد که PRP، در درمان درد نوروپاتیک ناشی از سوختگی موثر است و ممکن است در درمان های بالینی نیز استفاده شود.
درمان سوختگی با پیوند پوست
در طی جراحی پیوند پوست، پوست سالم از یک ناحیه دیگر، اغلب ساق پا، برداشته می‌شود و برای بستن زخم باز ناشی از سوختگی، روی محل سوختگی، پیوند زده می‌شود. از پیوند پوست برای التیام زخم‌های سوختگی که بهبود نیافته‌اند، استفاده می‌شود .
سؤالات متداول
چرا نباید خمیر دندان را روی محل سوختگی بمالیم ؟
خمیردندان دارای موادی است که پوست سوخته را تحریک کرده و باعث عفونت می‌کند. بسیاری از انواع خمیردندان‌ها دارای نوعی طعم نعناع هستند که دهان شما را خنک می‌نمایند. هنگامی که دچار سوختگی می‌شوید، حتما می‌خواهید که سریع‌ترین راه را برای خنک کردن سوختگی خود انجام دهید، اما راه حل، استفاده از محصولات دارای نعناع نیست. محصولات حاوی نعناع، احساس سوزش را افزایش داده و زخم‌های باز را تحریک می‌کنند.
آیا خمیردندان برای درمان آفتاب سوختگی مفید است؟
خیر. به هیچ عنوان روی محل سوختگی خمیر دندان نمالید. اگر متوجه علائم آفتاب سوختگی شدید، زیر آفتاب نمانید و به مدت 10 دقیقه حمام یا دوش آب خنک بگیرید تا ناحیه سوخته پوست خنک شود.
یک لوسیون بعد از آفتاب، روی ناحیه آفتاب سوخته بمالید تا آن را مرطوب و خنک نگه دارد و درد را تسکین دهد. از محصولات چرب یا روغنی استفاده نکنید. آب زیادی بنوشید.
آیا دوش آب گرم سوختگی را بدتر می‌کند؟
بله، این یک اشتباه است که دوش آب گرم می‌تواند درد سوختگی را کاهش دهد. در واقع، گرفتن دوش آب گرم، سوختگی را بدتر هم می‌کند. از طرف دیگر، دوش آب سرد می‌تواند به تسکین سوختگی کمک کند.
بهترین کرم برای سوختگی چیست؟
بهترین کرم برای سوختگی، ژل درمانی Derma E Scar است که ظاهر پوست برآمده یا ناهموار را بهبود می‌بخشد و می‌تواند برای تسکین سوختگی، آفتاب سوختگی و خالکوبی و بهبود ظاهر و اسکارهای جراحی استفاده شود.
آیا می‌توانید پوست سوخته را ترمیم کنید؟
این کار به شدت سوختگی و نحوه درمان آن بستگی دارد. سوختگی های جزئی معمولا سریع بهبود میابند اما ممکن است جای زخم ناشی از آنها باقی بماند. برای درمان سوختگی های شدیدتر که لایه های عمیق تر پوست آسیب دیده اند ممکن است نیاز به جراحی پیوند پوست باشد.
چه مدت طول می‌کشد تا زخم سوختگی محو شود؟
جای زخم، معمولاً در چند ماه اول پس از سوختگی ایجاد می‌شود، در حدود ۶ ماه به اوج خود می‌رسد و در ۱۲ تا ۱۸ماه برطرف می‌گردد یا “بالغ” می‌شود. با بالغ شدن جای زخم‌ها، رنگ آنها محو می‌شود، صاف‌تر، نرم‌تر و به طور کلی کمتر حساس می‌شوند.
آیا وازلین برای جای زخم سوختگی مفید است؟
وازلین برای محافظت از بریدگی‌ها و سوختگی‌های جزئی، مفید شناخته شده است. وازلین، یک سد محافظ روی سطح پوست ایجاد می‌کند تا رطوبت پوست را حفظ کند تا در حین بهبودی از پوست مراقبت نماید.
سوختگی در چه درجه‌ای جای زخم دارد؟
سوختگی‌های درجه یک، اغلب خود به خود و بدون ایجاد جای زخم بهبود می‌یابند. جای زخم سوختگی های درجه دو و سه معمولا باقی می‌ماند.
آیا باید جای سوختگی را ماساژ دهید؟
ماساژ دادن جای زخم‌ها مهم است. ماساژ دادن، بافت اطراف زخم را شل نگه می‌دارد تا به بافت زیرین «نچسبد». قبل از اینکه شروع به ماساژ جای زخم خود کنید، صبر کنید تا پوست شما بهبود یابد.
