در سال‌های اخیر استفاده از ژل آلوئه ورا به دلیل خاصیت خنک‌کنندگی و ضدالتهاب خود بسیار متداول گشته است. همچنین افراد زیادی استفاده از آن را برای درمان و التیام زخم‌های سوختگی توصیه می‌کنند. اما بایستی به خاطر داشته باشیم که با وجود تحقیقات گسترده و مطالعات دانشمندان بر روی اثر آلوئه ورا بر زخم‌های سوختگی، هم‌چنان نمی‌توان به این درمان گیاهی به عنوان یک درمان اصولی برای زخم‌های سوختگی نگاه کرد. از این رو توصیه می‌کنیم تا در صورت بروز سوختگی حتماً با پزشک مشورت نمایید و خودسرانه اقدام به درمان و استفاده از روش‌های خانگی نکنید.
چرا نمی‌توان از آلوئه ورا به عنوان درمان قطعی سوختگی استفاده نمود؟
تحقیقات زیادی در مورد تأثیرات آلوئه‌ورا بر زخم‌های سوختگی انجام شده است و نشان از مؤثر بودن این داروی گیاهی برای درمان زخم‌های سوختگی سطحی دارد (منبع 1، منبع 2). به طور مثال در یکی از تحقیقات انجام شده تأثیرات آلوئه ورا بر روی نمونه‌هایی از سوختگی موش‌های آزمایشگاهی انجام شده است، لذا برای استفاده از آلوئه ورا بر روی پوست انسان‌ها بایستی با احتیاط بیشتری اقدام گردد (منبع). در تحقیق دیگری نیز از آلوئه ورا برای درمان سوختگی در خوکچه‌های هندی استفاده نمودند، از این رو ممکن است چنین تأثیراتی را در نمونه‌های انسانی شاهد نباشیم (منبع). در یکی دیگر از تحقیقات مرتبط با درمان سوختگی با آلوئه ورا، دانشمندان اظهار داشتند که برای اطمینان از اثربخشی آلوئه ورا بایستی مواد سازنده ژل‌های آلوئه ورا مورد بررسی و اندازه‌گیری قرار گیرند تا بتوان با اطمینان خاطر بیشتر در مورد اثر بخشی این ماده صحبت نمود (منبع).
همچنین دلایل دیگری نیز وجود دارد که به ما هشدار می‌دهند تا در استفاده از این ماده برای درمان زخم سوختگی احتیاط کنیم. استفاده از آفت‌کش‌ها و کودهای طبیعی و شیمیایی برای رشد آلوئه ورا ممکن است آن را به مواد خطرناکی آلوده کرده باشد که تماس آن با پوست آسیب دیده و چه بسا پوست سالم نیز فرد را دچار واکنش‌های حساسیتی و عفونت نماید. علاوه بر این، گیاه آلوئه ورا خود نیز میتواند واکنش‌های آلرژیک ایجاد نماید؛ لذا برای درمان سوختگی توصیه نمی‌شود. توجه داشته باشید که شاید بتوان از ژل‌های آلوئه ورا برای درمان یک سوختگی ساده (درجه یک) با اتو یا بخار استفاده کرد، اما استعمال آن برای سوختگیهای شدیدتر ممکن است مشکلات جبران‌ناپذیری را به بار بیاورد. همچنین به خاطر داشته باشید که شما در منزل و در شرایط اضطراب آور حادثه نمی‌توانید درجه سوختگی خود را به دقت تشخیص دهید به همین علت، ایمن‌ترین و مطمئن‌ترین تصمیم مراجعه به بیمارستان، درمانگاه و یا پزشک متخصص است تا اقدامات لازم برای شما انجام شود.
عوارض درمان سوختگی با آلوئه ورا
آلوئه ورا به دلیل خواص ضدالتهابی، آنتی‌باکتریال و مرطوب‌کننده‌اش توانسته خود را به عنوان یک درمان طبیعی محبوب معرفی کند. اما مصرف آلوئه ورا در زخم سوختگی، به خصوص در زخم سوختگی شدید یا استفاده از محصولاتی که فرایند آماده‌سازی مناسبی نداشته باشند، می‌توانند در مواردی با عوارض جانبی همراه شوند. بعضی از عوارض جانبی احتمالی استفاده از آلوئه ورا در زخم سوختگی عبارتند از:
- حساسیت پوستی: آلوئه ورا حاوی مواد خاصی است که میتواند واکنش‌های آلرژیک پوست مثل قرمزی، خارش یا جوش را به همراه بیاورد.
- تأخیر در ترمیم زخم: مصرف آلوئه ورا در زخم سوختگی ممکن است در مواردی به کند شدن فرایند ترمیم زخم و بروز اختلال در بازسازی طبیعی سلول‌های پوستی منجر شود.
- عفونت: علی‌رغم ویژگی آنتی‌باکتریال آلوئه ورا، اما شاید در مقابل همه باکتری‌ها مؤثر نباشد و منجر به بروز عفونت در زخم سوختگی شود. توجه داشته باشید که بر خلاف ژل‌های آلوئه ورا موجود در بازار، تمامی محصولات درمان سوختگی و پمادهای مخصوص آن کاملاً استریل هستند و به همین علت احتمال عفونت زخم سوختگی تقریباً صفر است.
- لکه شدن پوست: مالیدن ژل آلوئه ورا روی زخم سوختگی در یک دوره طولانی، به خصوص برای افراد دارای پوست تیره‌تر میتواند منجر به تیرگی پوست و تشکیل لکه‌های قهوه‌ای شود.
- تداخل با داروها: احتمال بروز تداخل ژل آلوئه ورا با بعضی داروهای خاص مثل داروهای رقیق‌کننده خون، کاهش اثرگذاری آن‌ها یا افزایش احتمال خونریزی وجود دارد.
قبل از مصرف ژل آلوئه ورا یا هر درمان خانگی دیگر روی زخم سوختگی، علی‌لخصوص زخم سوختگی عمیق، عفونی یا بزرگ باید با پزشکتان مشورت کنید. آن‌ها درمان مناسب متناسب با زخم سوختگی را به شما معرفی و به شما در کمک به جلوگیری از عوارض جانبی احتمالی کمک می‌کنند.
بهترین روش درمان زخم سوختگی
زخم سوختگی ممکن است خفیف یا شدید باشد و روش درمان زخم سوختگی هم میتواند با توجه به عمق، اندازه و محل زخم متفاوت باشد.
شست و شوی زخم
شست و شوی زخم برای کمک به حداقل‌سازی خطرات باکتریایی محل سوختگی و از بین بردن میکروب‌های سطحی، اجسام خارجی، دبریس‌های حل‌شدنی و بافت‌های مرده ضروری است. انتخاب محلول مناسب و روش شست و شو، چالش موجود در این فرایند به شمار می‌رود. از محلول‌های استفاده شده برای شست و شوی زخم و مدیریت آن، میتوان به محلول شست و شوی استریل، آب استریل، آب لوله کشی، پاک‌کننده‌های تجاری و محلول ضدعفونی‌کننده اشاره کرد.
پمادهای زخم سوختگی
از جمله خیل عظیم پمادهای موضعی زخم سوختگی میتوان به کرم سیلور سولفادیازین، کرم مفناید استات و متیلن بلو اشاره کرد. این پمادهای درمانی به کاهش درد، پیشگیری از عفونت و بهبود فرایند ترمیم زخم کمک می‌کند.
پانسمان زخم سوختگی
برای پوشاندن زخم‌های سوختگی و با توجه به شدت و عمق آن ممکن است از پانسمان‌های مختلفی استفاده شود. از جمله انواع پانسمان زخم میتوان به پانسمان هیدروکلوئید، پانسمان فوم و پانسمان آلژینات اشاره کرد.
از ویژگی‌های پانسمان زخم خوب میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- دبریدمان اتولیتیک بافت‌های ناخواسته زخم را تسریع می‌کند.
- از زخم در برابر عفونت و تشکیل محیط آلوده جلوگیری می‌کند.
- رطوبت کافی زخم را تأمین و رطوبت اضافه آن را به خود جذب می‌کند.
- اتلاف مایعات بدن از محل زخم را کاهش می‌دهد.
- برای محافظت از پوست شکننده محل زخم، ماهیت غیرچسبنده دارد.
دبریدمان زخم سوختگی
با استفاده از دبریدمان میتوان میکروب‌ها، اجسام خارجی، آلودگی‌ها و بافت‌های ناخواسته روی زخم را از بین برد و به بسته شدن زخم کمک کرد. روش دبریدمان زخم هم مثل روش شست و شوی آن، با توجه به نیازهای بیمار و زخمشان، محیط، منابع در دسترس و تخصص پزشک مجری دبریدمان تعیین می‌شود. دبریدمان بیولوژیکی، مکانیکی، هیدروسرجری، شیمیایی، اتولیتیک و آنزیمی از جمله روش‌های دبریدمان است که هر یک به اندازه‌ای، برای درمان زخم سوختگی مناسب هستند.
تاول‌های بزرگتر از یک سانتی‌متر مربع، پر از خونابه یا مایع کدر یا در نقاطی که مستعد باز شدن یا محدودکننده دامنه حرکتی مفاصل هستند، باید توسط پزشک ترکانده شود.
درمان با فشار منفی
از درمان زخم با فشار منفی (NPWT) برای درمان زخم‌های مزمن و حاد استفاده می‌شود. هدف از درمان زخم سوختگی حاد، فراهم کردن محیط مناسب برای ترمیم و محافظت در مقابل اتلاف مایعات بدن، عفونت و از همه مهم‌تر، پیشگیری از بدتر شدن زخم سوختگی است.
شایان ذکر است که زخم سوختگی میتواند در مواردی، بسیار جدی باشد و به مراقبت‌های پزشکی فوری نیاز داشته باشد. اگر شما یا فرد دیگری درگیر زخم سوختگی هستید، بهتر است سریعاً به دنبال مراقبت‌های درمانی باشید.
درمان‌های کلینیکی معتبر می‌توانند میزان امید به زندگی بیمار را به طور چشمگیری افزایش دهند و احتمال تشکیل اسکار را نیز به طور چشمگیری کاهش خواهند داد. برای اطلاع بیشتر از روش‌های درمانی کلینیک ما می‌توانید با شماره تلفن‌های ما تماس حاصل فرمایید.
سوالات متداول
اصلی ترین موارد استفاده از ژل آلوئه ورا برای درمان زخم سوختگی کدام هستند؟
میتوان از ژل آلوئه ورا برای درمان آفتابسوختگی، سوختگی حرارتی و سوختگیهای کوچک ناشی از مایعات یا بخار داغ استفاده کرد.
آیا آلوئه ورا برای درمان آفتابسوختگی پوست صورت مناسب است؟
بله، ژل آلوئه ورا میتواند باعث کاهش التهاب و قرمزی ناشی از آفتابسوختگی گردد.
کدام یک برای درمان سوختگی مناسب‌تر هستند: ژل آلوئه ورای فروشگاهی یا گیاه آلوئه ورا؟
هر دو این محصولات ممکن است حاوی عوارض باشند. آلوئه ورای طبیعی ممکن است آغشته به آلودگی‌های محیطی یا آفت‌کش‌ها باشد و عفونت و حساسیت ایجاد نماید. همچنین آلوئه وراهای موجود در بازار نیز حاوی مواد نگه‌دارنده و افزودنی‌های شیمیایی هستند که ممکن است حساسیت‌زا باشند.
آیا آلوئه ورا میتواند برای همه نوع سوختگی مناسب باشد؟
آلوئه ورا میتواند به عنوان یک روش درمانی مکمل در درمان سوختگیهای بسیار سطحی استفاده شود. با این حال، در صورت سوختگی شدید یا عمیق، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و درمان مناسب و حرفهای را انجام دهید.
برای درمان سوختگی باید ژل آلوئه ورا را با چه ترکیب کرد؟
مخلوط کردن مواد دیگر با ژل آلوئه ورا ممکن است باعث ایجاد حساسیت پوستی یا عفونت شود. در مجموع بهتر است برای درمان سوختگیهای خود از پمادهای استریل سوختگی استفاده نمایید، اما اگر اصرار به استفاده از آلوئه ورا دارید و سوختگی‌تان بسیار سطحی می‌باشد، آن را با ماده دیگری مخلوط نکنید.
آیا وازلین برای درمان سوختگی از ژل آلوئه ورا بهتر است؟
برای استفاده از هرکدام از این دو مورد بایستی احتیاط نمایید، زیرا این مواد استریل نیستند و ممکن است عفونت ایجاد نمایند، لذا تنها برای سوختگیهای جزئی و بسیار سطحی از این دو استفاده نمایید.
