سوختگی متأسفانه ممکن است در هر زمانی رخ دهد، چه زمانی که در حال پختن شام هستید و به طور تصادفی با ماهیتابه داغ تماس برقرار می‌کنید یا پس از مدت طولانی در آفتاب ماندن که منجر به آفتاب سوختگی می‌شود. سوختگی نه تنها دردناک است، بلکه نیاز به درمان ویژه دارد. بسیاری از پمادهای سوختگی می‌توانند برای درمان عوارضی مانند بریدگی، خارش و نیش حشرات مفید باشند. مطمئن نیستید کدام نوع پماد سوختگی را انتخاب کنید؟ نگران نباشید، شما باید با پزشک خود مشورت کرده تا دریابید کدام پمادهای سوختگی برای شما مناسب می‌باشند.
مزایای استفاده از پماد سوختگی
درمان‌های بدون نسخه برای التیام سوختگی، برای سوختگی‌های جزئی که در منزل رخ می‌دهد مناسب است. وقتی صحبت از درمان سوختگی‌های جزئی می‌شود، چند عارضه جانبی وجود دارد که میتواند روی شما تأثیر بگذارد: خشکی و کنده شدن پوست، خارش، درد و احتمال عفونت. استفاده از کرم یا پماد سوختگی بدون نسخه میتواند کمک کننده باشد. چراکه اساساً، بسیاری از پمادها یا کرم‌ها با مواد محافظ یا مرطوب کننده پوست ساخته شده‌اند تا به آبرسانی مجدد پوست آسیب دیده یا تحریک رشد پوست جدید کمک کنند. این پمادهای موضعی دارویی نیز ممکن است شامل آلوئه ورا، مواد ضد خارش، مسکن‌ها و آنتی‌بیوتیک‌ها باشند. اغلب، کرم و پماد سوختگی ترکیبی از همه این مواد مفید بوده و محیط مناسبی را برای بازسازی پوست، بهبود و تولید باکتری‌ها و میکروب‌های خوب، مانند آن‌هایی که به دفع عفونت و ایجاد دلمه کمک می‌کنند، ایجاد می‌کند.
بهترین پمادهای سوختگی ایرانی و خارجی
قبل از شروع هر گونه درمان و استفاده از پماد، لوسیون یا کرم جدید، با پزشک متخصص مشورت کنید تا مطمئن شوید که محصول درستی را استفاده می‌کنید. در ادامه، تعدادی از بهترین پمادها و کرم‌های سوختگی ایرانی و خارجی را معرفی خواهیم کرد.
پماد آلفا
پماد آلفا یکی از مشهورترین پمادهای ایرانی است که برای ترمیم سوختگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مصرف این پماد درد و التهاب ناحیه‌ی سوختگی را کاهش می‌دهد و باعث بهبود زخم سوختگی می‌شود. از آنجا که پماد آلفا موجب تحریک کلاژن‌سازی می‌شود میتواند در روند بازسازی سلول‌های آسیب دیده نقش موثری ایفا کند و همچنین آثار زخم و اسکار سوختگی را از بین ببرد. این محصول توسط سازمان غذا و دارو مورد تایید قرار گرفته است و تقریباً در تمام داروخانه‌های کشور یافت می‌شود.
طریقه مصرف
ابتدا محل زخم یا سوختگی را با سرم یا آب جوشیده‌ای که ولرم شده به آرامی بشویید. پس از خشک کردن با گاز استریل یا هوا، مقداری از این پماد را بر روی سوختگی یا زخم بمالید و سپس آن ناحیه را باندپیچی کنید. روزی 3 بار نیاز است که پانسمان باز شده و مجدد از پماد بر روی سوختگی بمالید و سپس ببندید. سعی کنید غیر از این بازه در کل 24 ساعت شبانه روز محل سوختگی را با پانسمان بسته نگه دارید. این کار را تا زمانی که زخم خوب شود ادامه دهید.
عوارض جانبی
پماد آلفا محصولی گیاهی است و عوارض مهمی در مورد آن گزارش نشده است. با این وجود، بهتر است تحت نظر پزشک مصرف شود تا از بروز هرگونه عوارض جانبی ناخواسته جلوگیری شود.
پماد کالاندولا
این پماد سوختگی برای تسکین پوست استفاده شده و یک درمان کمک‌های اولیه گیاهی است که باعث بهبود سوختگی‌های جزئی مانند سوختگی‌های ناشی از پخت و پز، آرایش یا قرار گرفتن در معرض نور خورشید می‌شود. پایه این پماد از ژله نفتی خالص بوده که پوست را تسکین داده، از آن محافظت می‌کند و مرطوب نگه می‌دارد. همه این مزایا در حالی است که ماده فعال ساخته شده از کالاندولای تازه، باعث التیام سوختگی می‌گردد. هنگامی که یک لایه نازک از این پماد استفاده شود، پماد مدت بیشتری روی پوست باقی مانده و از پوست محافظت بیشتری به عمل می‌آورد. این پماد را برای سوختگی‌های جزئی ناشی از پخت و پز یا کباب کردن، تماس با موتور خودرو، اتو لباس، اتو مو و ریختن نوشیدنی داغ امتحان کنید.
طریقه مصرف
برای سوختگی‌های جزئی، بلافاصله آب خنک را برای چند دقیقه روی محل سوختگی بریزید و سپس ناحیه را خشک کنید. بعد از آن، یک لایه نازک از پماد کالاندولا را 3 بار در روز یا در صورت نیاز روی ناحیه آسیب دیده بمالید.
عوارض جانبی
هر دارویی ممکن است عوارض جانبی داشته باشد، اما مصرف کنندگان پماد کالاندولا تاکنون گزارشی در این خصوص ارائه ندادند. همچنین برخی از عوارض پس از مدت کوتاهی از بین خواهد رفت. به شکلی بسیار نادر، ممکن است پوست شما نسبت به کالاندولا حساس باشد. در این صورت، که متوجه عوارض آلرژیک چون خارش پوست، قرمزی، تورم و مشکل در تنفس یا صحبت کردن شدید فوراً به پزشک خود مراجعه کنید.
پماد مینو
اگر دچار سوختگی بر اثر روغن داغ هنگام سرخ کردن ماهی شدید، پماد مینو بهترین گزینه برای شما خواهد بود. این پماد به علت داشتن اسانس لیمو بوی روغن ماهی را از بین می‌برد. این محصول فقط برای استعمال خارجی، ورم و تاول‌های ناشی از سوختگی در نظر گرفته شده است. همچنین پماد مینو برای درمان ضایعات پوستی ناشی از سوختگی، اگزما، سوختگی پای نوزادان، گزش حشرات و التهابات خفیف پوستی استفاده می‌شود. طریقه‌ی عمل این پماد بدین صورت است که موجب ایجاد یک لایه محافظتی در برابر محرک‌های پوستی شده و درد و خارش را کاهش می‌دهد.
قابض بودن پماد سوختگی مینو باعث کاهش تحریک موضعی و التهاب می‌شود. همچنین این دارو به جای سرکوب سیستم ایمنی، بدون ایجاد عوارض، سوختگی‌ها را رفع می‌کند و سبب سرعت ترمیم طبیعی زخمهای سوختگی می‌شود. اگر به اکسید روی، وازلین یا پارافین حساسیت دارید قبل از مصرف این دارو از پزشک خود مشورت بگیرید.
طریقه مصرف
برای زخمهای سطحی که ترشح نداشته و غیر عفونی باشند، سوختگی‌های ملایم و محل‌های تحریک شده‌ای که به دلیل ادرار سوختگی و یا مصرف پوشک ایجاد شده‌اند می‌توانید به صورت یک لایه نازک از این پماد روی موضع مورد نظر بمالید. این کار را در روز تا چند نوبت می‌توانید تکرار کنید.
عوارض جانبی
تاکنون عارضه قابل توجهی با مصرف این دارو گزارش نشده است.
پماد سیلور سولفادیازین
سیلور سولفادیازین یک آنتی بیوتیک سولفونامید بوده که برای سوختگی درجه 2 یا 3 استفاده می‌شود. همچنین به پیشگیری یا درمان عفونت کمک می‌کند.
طریقه مصرف
این دارو فقط برای استعمال خارجی است و برای استفاده صحیح از آن، حتماً دستورالعمل روی جعبه را دنبال کنید. ناحیه سوخته را تمیز کنید و پوست سوخته یا مرده را بردارید. برای استفاده از کرم، از دستکش استریل استفاده کنید. کرم را روی ناحیه بمالید تا کل آن منطقه را به طور یکنواخت بپوشاند. بعد از اعمال پماد، می‌توانید ناحیه را بدون پوشش رها کنید، اما برای محکم کاری می‌توان از یک گاز استریل استفاده کرد. از تماس این پماد با چشم خودداری کنید. اگر هم این اتفاق افتاد، چشمان خود را با مقدار زیادی آب خنک بشویید. توجه داشته باشید که، دوره درمان با این پماد را حتی اگر می‌بینید بهبود یافته‌اید، کامل کنید و مصرف آن را قطع نکنید، مگر با نظر پزشک. در مورد استفاده از این دارو برای سوختگی کودکان با پزشک اطفال صحبت کنید؛ چراکه مراقب‌های ویژه ممکن است لازم باشد.
عوارض جانبی
عوارض جانبی که باید بعد از مشاهده آن‌ها فوراً به پزشک مراجعه کنید عبارتند از:
- تب، گلو درد، لرز
- افزایش حساسیت به خورشید یا اشعه ماوراء بنفش
- درد پایین کمر
- درد یا مشکل در دفع ادرار
- بثورات پوستی که در حین درمان، با قرمزی مداوم، تورم، سوزش، خارش و یا درد در ناحیه همراهند.
- قرمزی، تاول، کنده یا شل شدن پوست
- خونریزی یا کبودی غیرعادی
پماد نیتروفورازون
پماد نیتروفورازون برای درمان سوختگی‌هایی که عفونی شده‌اند مناسب است. همچنین برای درمان عفونت‌های پوستی ناشی از پیوند پوست استفاده می‌شود. این پماد با از بین بردن باکتری‌ها یا جلوگیری از رشد آن‌ها عمل می‌کند. نیتروفورازون به دو شیوه اعمال مستقیم روی پوست یا اعمال روی یک گاز استریل و سپس قرارگیری روی ناحیه آسیب دیده، استفاده می‌گردد. این دارو فقط با نسخه پزشک قابل تهیه است.
طریقه مصرف
قدرت پماد، دوز مصرفی پماد، زمان مجاز بین دوزها، و مدت زمانی که پماد را باید مصرف کنید، به سطح و درجه سوختگی شما بستگی دارد. اطلاعات زیر فقط شامل دوزهای متوسط این پماد است. اگر دوز پماد شما متفاوت است، آن را تغییر ندهید، مگر اینکه پزشک به شما بگوید که این کار را انجام دهید.
- برای بزرگسالان: بسته به روش استعمال، یک بار در روز یا هر چند روز یکبار، پماد را مستقیماً روی سوختگی یا روی گاز استریل بمالید.
- برای کودکان: دوز مصرفی و اجازه مصرف باید توسط پزشک تعیین شود.
عوارض جانبی
این پماد در کنار اثرات مفید خود ممکن است عوارض ناخواسته‌ای نیز ایجاد کند. اگرچه همه این عوارض جانبی ممکن است رخ ندهند، اما در صورت بروز ممکن است به مراقبت‌های پزشکی نیاز پیدا کنید. در صورت بروز هر یک از عوارض جانبی زیر، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید:
- خارش
- کهیر
- تورم
پمادهای سوختگی برای هر سوختگی مناسب نیستند
همه انواع سوختگی‌ها را نمی‌توان با پمادها و کرم‌های سوختگی درمان کرد؛ زیرا اکثر این محصولات بیشتر برای سوختگی‌های درجه یک و دو ساخته شده‌اند. در برخی موارد خاص، مانند سولفادیازین، می‌توان از این پماد برای سوختگی درجات بالاتر استفاده کرد و البته که حتی این روش نیز درمان کامل محسوب نمی‌شود. مثلاً سوختگی درجه سه و چهار با هیچ پمادی قابل درمان نیست. بنابراین، مهم است بدانید که روش‌های دیگری برای درمان سوختگی وجود دارند که در ادامه خواهیم گفت.
دیگر روش‌های درمان سوختگی
متخصصان زخم و سوختگی ما در آسازخم می‌توانند در مورد سایر شیوه‌های درمانی مانند موارد زیر، برای شما عزیزان راهنمایی‌های لازم را انجام دهند:
- پانسمان مناسب: پانسمان‌هایی در داروخانه‌ها موجود هستند که می‌توان از آن‌ها برای جلوگیری از عفونی شدن زخم سوختگی استفاده کرد. پانسمان‌های غیر چسبنده یا گازهای مشبک ظریف (در ترکیب با عوامل ضد میکروبی موضعی) پانسمان‌های رایجی هستند که برای پوشاندن زخم سوختگی استفاده می‌شوند. اما بسته به کیفیت پانسمان و نوع سوختگی می‌توان از پانسمان‌های رایج شامل فیلم‌ها، فوم‌ها، آلژینات‌ها، هیدروکلوئیدها و هیدروژل‌ها نیز استفاده کرد.
- لیزر درمانی سرد: لیزر سرد، که به عنوان لیزر کم توان یا لیزر درمانی کلاس IV شناخته می‌شود، به نوعی از لیزر درمانی اشاره دارد که بازسازی سلولی را تحریک کرده و گردش خون را افزایش می‌دهد که در نهایت به درمان سوختگی کمک می‌کند. علاوه بر این، لیزر سرد میتواند درد سوختگی را نیز تسکین دهد.
- اوزون درمانی: اوزون تراپی نوعی روش سم زدایی است که هدف از آن، رسیدن به سطح گردش خون سالم در ناحیه آسیب دیده با افزایش اکسیژن رسانی به آن ناحیه است. اوزون تراپی روشی مناسب برای درمان زخم‌ها و آسیب‌های اعصاب محیطی در بیماران دچار سوختگی می‌باشد.
- تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP): پی آر پی، پلاسمایی است که تعداد پلاکت‌های آن بسیار بیشتر از آن چیزی هستند که معمولاً در خون یافت می‌شوند. پی آر پی در درمان درد نوروپاتیک ناشی از سوختگی نیز موثر بوده و ممکن است در درمان‌های بالینی استفاده گردد.
- پیوند پوست: پیوند پوست، یک روش جراحی، شامل برداشتن پوست از ناحیه سالم، اغلب پا، و قرار دادن آن روی زخم باز است. بیشتر اوقات، این نوع پیوند پوست، برای التیام زخمهای سوختگی استفاده می‌شود که به خودی خود خوب نمی‌شوند.
سوالات متداول
آیا باید از نئوسپورین برای سوختگی استفاده کرد؟
نئوسپورین (پماد آنتی بیوتیکی سه گانه) یک گزینه درمانی مناسب برای سوختگی‌های جزئی می‌باشد.
آیا وازلین برای سوختگی مفید است؟
وازلین برای محافظت از بریدگی و سوختگی جزئی مفید است. این ماده، یک سد محافظ روی سطح پوست ایجاد کرده تا در حین بهبودی از پوست محافظت کند.
بهترین پماد خارجی برای سوختگی چیست؟
“Therapeutic Derma E Scar Gel” ظاهر پوست را بهبود میبخشد و میتواند برای تسکین سوختگی، آفتاب سوختگی و خالکوبی و بهبود زخمهای جراحی استفاده شود.
آیا باید سوختگی را پوشاند یا خیر؟
مهم است که بعد از استعمال پماد، ناحیه را با پارچه نخی بپوشانید. اگر سوختگی روی صورت شماست، وقتی زیر نور آفتاب هستید از کلاه بلند یا کلاه لبه پهن استفاده کنید.
در طی شب روی سوختگی چه چیزی قرار دهم؟
وازلین، پمادهای آنتی بیوتیکی و گاز پانسمان برای محافظت از سوختگی جزئی استفاده کنید. روی سوختگی نباید روغن، کره، سفیده تخم مرغ یا خمیردندان بریزید. چراکه اساساً این مواد می‌توانند منجر به آسیب یا عفونت بیشتر پوست شوند.
آیا سوختگی با بانداژ سریعتر بهبود می‌یابد یا بدون آن؟
زخم را با بانداژ بپوشانید؛ چراکه سوختگی در یک محیط مرطوب و سرپوشیده بهتر بهبود می‌یابد.
