درمان سوختگی با بخاری درمان خانگی و رفع جای سوختگی

تماس با اشیای داغ مانند بخاری داغ می تواند منجر به وارد شدن آسیب به لایه های مختلفی از پوست شود. نوع سوختگی و شدت آن به تعداد لایه های متاثر شده پوست بستگی دارد.

درصورتیکه سوختگی سطحی باشد و آسیب جدی به پوست وارد نشود، می‌توان با استفاده از درمان خانگی سوختگی را درمان کرد. درصورتیکه سوختگی شدید باشد و در نواحی حساس نظیر دست، صورت و پا رخ دهد،‌ بهتر است بلافاصله به پزشک مراجعه شود.

انواع سوختگی با بخاری

سوختگی با بخاری را می توان با ضخامت آن تعریف کرد (سطحی، جزئی و کامل).

سوختگی سطحی یا درجه 1 با بخاری 

این سوختگی شامل اپیدرم، خارجی ترین لایه پوست، می شود. نشانه ها و علائم سوختگی درجه 1 عبارتست از: درد، قرمزی، سفید شدن ناحیه دارای سوختگی با لمس کردن.

سوختگی ضخامت جزئی یا سوختگی درجه 2 با بخاری

این سوختگی شامل اپیدرم و بخش هایی از درم، لایه دوم پوست، می‌شود. بسته به اینکه چقدر از درم درگیر شده باشد می توان این زخم را تحت دسته سطحی یا عمیق قرار داد.

نشانه ها و علائم آن عبارتست از درد، قرمزی، سفید شدن ناحیه دارای سوختگی با لمس کردن، لکه شدن پوست، تاول، رطوبت زخم، ولی هنوز موی ناحیه از بین نرفته است. در صورتیکه زخم عمیق باشد، بیمار ممکن است درد را حس کند یا نکند (این بستگی به آن دارد که چه مقدار از انتهای اعصاب تخریب شده باشد)، محل سوختگی ممکن است مرطوب با خشک باشد (آنقدری عمیق که ممکن است غدد عرق ریز تخریب شده باشند)، ناحیه سوخته با لمس سفید شود یا خیر، و موی ناحیه معمولا از بین می رود.

سوختگی ضخامت کامل یا سوختگی درجه ۳ با بخاری 

این سوختگی شدید ترین نوع سوختگی است و شامل تمامی قسمت های اپیدرم و درم یعنی دو لایه اول پوست میشود. بخش های انتهای اعصاب، عروق خونی کوچک، فولیکول‌های مو و غدد عرق ریز کوچک تماماً تخریب می شوند. اگر سوختگی خیلی شدید باشد می‌تواند استخوانها و عضلات را نیز درگیر کند. در صورت بروز سوختگی درجه 3 با بخاری، باید سریعا به پزشک مراجعه شود.

اقدامات فوری برای سوختگی با بخاری

در ابتدا لباس داغ یا سوخته را در صورت امکان دربیاورید یا تماس تان با بخاری را قطع کنید.

نگه داشتن سوختگی زیر آب خنک

ریختن آب خنک روی سوختگی های درجه یک و درجه دو به مدت ۲۰ دقیقه می تواند باعث خنک سازی پوست، آرام کردن محل سوختگی و پیشگیری از آسیب های بیشتر شود. این روش درمانی دو مزیت دارد، درد را کاهش می‌دهد و آن را متوقف می‌کند و جلوی بدتر شدن آسیب و نفوذ به لایه های عمیق تر پوست را می گیرد.

محل سوختگی را تمیز کنید

بعد از ریختن آب خنک روی محل سوختگی لازم است که محل سوختگی را کاملاً تمیز کنید. افراد باید از یک صابون آنتی باکتریال ملایم استفاده کنند و از خراشیدن محل سوختگی خودداری کنند؛ نظافت آرام محل سوختگی از بروز عفونت جلوگیری می‌کند. اگر در محل سوختگی عفونت رخ دهد این موضوع می‌تواند فرآیند بهبود زخم را طولانی کند. فرد در صورتی که زخمش به درستی بهبودنیافت، به مراقبت های پزشکی نیاز خواهد داشت.

پانسمان

در صورتیکه تاول یا زخم بازی وجود نداشته باشد، شاید لازم نباشد که فرد دچار آسیب خفیف یا سوختگی درجه ۲ را با پانسمان پوشاند.

اما اگر محل سوختگی در جایی باشد که امکان سایش به اطراف را داشته باشد، اگر آلودگی به سادگی بتواند وارد پوست شود یا اگر تراوشات تاول شروع شده باشد، استفاده از پانسمان می‌تواند مانعی در مقابل بروز عفونت به شمار رود. تاولها بخصوص آنهایی که در دست یا پا قرار دارند را در خانه از بین نبرید. لازم است که پانسمان را شل دور محل سوختگی ببندید و از پانسمان چسبنده مستقیماً روی زخم استفاده نکنید.

کرم های آنتی بیوتیک

وقتی در محل سوختگی، تاول های بازی وجود داشته باشد، می‌توان از کرم‌ها و پمادهای آنتی بیوتیک استفاده کرد. کرم آنتی بیوتیک می‌تواند از بروز عفونت در زخم جلوگیری کند و به بهبود سریع‌تر آن کمک کند. بعضی کرم های موضعی حاوی مواد مسکن درد هستند که می‌تواند ناراحتی ناشی از سوختگی را کاهش دهد. در بعضی مواقع می توانید از پمادهای آنتی بیوتیک سه گانه مانند نئوسپورین باسیتراسین یا سیلوادین (یک آنتتی‌بیوتیک موضعی که معمولاً برای مراقبت از سوختگی به کار می رود) استفاده کنید. بعد از مالیدن کرم آنتی بیوتیک تاول های باز را برای مراقبت از بروز عفونت در زخم بپوشانید.

داروهای مسکن بدون نسخه

سوختگی های درجه یک و درجه دو تا زمانی که بهبود می یابند، با درد همراه خواهند بود. فرد ممکن است بخواهد که برای کمک به کاهش درد و تورم از دارو استفاده کند؛ قرص ایبوپروفن گزینه موثر و ایمنی در میان مسکن ها به شمار می رود. این دارو یک ماده ضد التهاب غیر استروئیدی است که در کاهش التهاب مفید است.

از قرار گرفتن در معرض نور خورشید خودداری کنید

جلوگیری از تابیدن خورشید به روی محل سوختگی و خنک نگه داشتن آن هم می‌تواند از بروز درد جلوگیری کند و هم احتمال افزایش یا عمیق تر شدن سوختگی را کاهش دهد. اگر در هرصورت نمی توانید از تابش افتاب جلوگیری کنید، باید لباس های گشادی بپوشید که روی زخم را بپوشاند.

آلوئه ورا

گیاه آلوورا یک ماده استفاده شده رایج در بسیاری از کرم ها، ضدآفتاب ها و آبرسان ها به شمار می رود. ژل گیاه آلوورا  یک مرهم موضعی برای درمان سوختگی ها و تسریع فرایند بهبود زخم محسوب می‌شود. گیاه آلوئه یک ماده ضد التهاب طبیعی است که گردش مناسب خون را تسریع می‌کند. این ماده همچنین خاصیت آنتی باکتریال دارد که از رشد باکتری ها جلوگیری می کند.

عسل

عسل می تواند بعد از مالیده شدن روی سوختگی مزایای بالینی به همراه داشته باشد. مالیدن عسل روی پانسمان و قرار دادن آن به روی محل سوختگی میتواند باعث استریل شدن محل سوختگی و پیشگیری از بروز عفونت شود؛ این ماده همچنین نقش آرام کننده پوست و کاهش دهنده درد را دارد.

پیچیدن پلاستیک دور محل سوختگی

پوشاندن محل سوختگی با پیچیدن پلاستیک به دور آن در خانه نیز یک درمان خانگی سوختگی با بخاری محسوب می شود. بهتر است بجای پیچیدن پلاستیک دور کل عضو، یک لایه نوار پلاستیکی را روی محل سوختگی قرار دهید. استفاده از پلاستیک شفاف برای سوختگی دست گزینه مناسبی است.

به هنگام درمان سوختگی با بخاری در منزل از موارد زیر اجتناب کنید

کره: خیلی از مردم فکر می‌کنند که مالیدن کره روی محل سوختگی باعث تسریع فرآیند بهبود سوختگی می‌شود؛ با این حال باید بدانید که کره باعث حفظ گرما و احتمالا بدتر کردن سوختگی می شود

سفیده تخم مرغ: ژلهای موضعی شامل سفیده‌تخم‌مرغ شاید به بهبود سوختگی کمک کنند. با این حال نباید در خانه از مالیدن سفیده تخم مرغ به روی محل زخم سوختگی استفاده کرد چرا که احتمال انتشار باکتری های بیشتر توسط تخم مرغ به محل سوختگی می تواند احتمال بروز عفونت را افزایش دهد

یخ: بعضی افراد قبل از ریختن آب سرد به روی محل سوختگی، با این ذهنیت که دمای پایین یخ می تواند نقش موثرتری در خنک کردن پوست سوخته ایفا کنند، از یخ استفاده می کنند. با این حال یخ بیشتر از مزایایی که دارد می‌تواند باعث ایجاد آسیب و درد بیشتر در ناحیه سوختگی با بخاری شود

خمیردندان: بعضی از افراد معتقدند که مالیدن خمیر دندان به روی محل سوختگی می تواند کمک کننده باشد؛ با این حال این طور نیست، چرا که خمیر دندان استریل نیست و می‌تواند باعث فعالیت بیشتر باکتری ها در محل سوختگی شود

چرا باید با پزشک تماس بگیرم؟

اگر یکی از موارد زیر را تجربه کردید باید بلافاصله با یک متخصص طب فیزیکی و درمانی تماس بگیرید:

سوختگی از مچ دست پا به پایین یا صورت

سوختگی هایی که بعد از دو هفته بهبود پیدا نکردند

ایجاد تاول

درد شدید

تب

ترشحات سبز یا زرد یا دیگر نشانه های عفونت

درمان های پزشکی سوختگی با بخاری

 اکثر سوختگی های کوچک و خفیف را می توان با درمانهای خانگی درمان کرد و این فرایند معمولاً طی چند هفته انجام میشود. اما فرابند پزشکی به منظور مراقبتهای اولیه و ارزیابی زخم سوختگی های شدید شاید شامل دارو و محصولاتی شود که به منظور بهبود زخم طراحی شده اند:

درمانهای آب پایه: تیم مراقبتی شما ممکن است از روش هایی مانند درمان به وسیله بخار و امواج فراصوت برای پاکسازی و تحریک بافت زخم استفاده کنند

مایعات: برای پیشگیری از کمبود آب در بدن شاید به تزریق درون وریدی مایعات برای پیشگیری از ضعف ارگان‌ها و اندامهای داخلی بدن نیاز پیدا کنید

داروی مسکن: بهبود زخم سوختگی می تواند بسیار دردناک باشد و شاید به داروهای مسکن مانند مورفین به خصوص در زمان تغییر پانسمان نیاز پیدا کنید

پانسمان: تیم مراقبتی شما همچنین ممکن است از انواع پانسمان های مخصوص زخم برای تسریع فرآیند بهبود سوختگی استفاده کنند. اگر تصمیم به انتقال به یک مرکز سوختگی باشد، احتمالا روی زخم با یک گاز استریل خشک پوشانده می شود.

داروهای ضد عفونت: اگر با عفونت در محل سوختگی مواجه شوید احتمالاً به آنتی بیوتیک های درون وریدی نیاز پیدا خواهید کرد

واکسن کزاز: ممکن است بعد از ایجاد سوختگی لازم باشد که واکسن کزاز تزریق کنید

انواع زخم سوختگی با بخار

احتمال و شدت سوختگی با بخاری به مدت زمانی که فرد در معرض گرما و بوده و شدت آن بستگی دارد. زخم های ایجاد شده توسط سوختگی های درجه دو و سه بر اساس ظاهر و تاثیری که روی پوست دارند دسته بندی می شوند.

جای زخم هایپرتروفی

که ممکن است به شکل قرمز یا بنفش و بالاتر از سطح معمول پوست دیده شود. ؛ این جای زخم ها ممکن است حس گرمی داشته باشند و نیاز به خاراندن پیدا کنند.

جای زخمهای انقباضی

این جای زخم باعث می شود تا پوست عضلات و تاندون ها سفت تر شوند و حرکات معمول پوست ( ایجاد کشیدگی در پوست) را محدود کند.

جای زخم برآمده

این جای‌زخم به شکل برآمدگی های درخشان بدون مو ایجاد می‌شوند

از بین بردن جای زخم سوختگی با بخاری

درمان فوری و مراقبت مناسب از زخم، معمولا بهترین روش پیشگیری یا حداقل سازی ظاهر زخم به جا مانده از سوختگی با بخاری است. بسیاری از جای زخم ها در طول زمان از بین می روند با این حال جای زخم برآمده معمولاً به خودی خود از بین نمی رود و شاید نیازمند انجام روشهای درمانی مخصوصی باشد. فرد می تواند با انجام کارهای زیر، جای زخم باقیمانده در اثر سوختگی با بخاری را کاهش دهد:

مالیدن ژل سیلیکون

این کار با کاهش اندازه سفتی و قرمزی آن، می‌تواند به کاهش ظاهر جای زخم باقی مانده کمک کند.

مراقبت از محل سوختگی در مقابل خورشید

اشعه فرابنفش ناشی از نور خورشید می تواند باعث تیره تر شدن رنگ و مشهودتر شدن محل سوختگی شود. افراد باید از لباس یا کرم ضد آفتاب spf30 یا بالاتر برای پوشاندن محل سوختگی استفاده کنند.

مراقب محصولات بدون نسخه رفع جای زخم باشید.

از استفاده از کرم های حاوی ویتامین آ یا ویتامین e بر روی محل سوختگی خودداری کنید، چرا که این مواد می تواند باعث مشهودتر شدن آن شود، با اینحال سعی کنید پوستتان را مرطوب نگاه دارید.

سوالات متداول

چه کارهایی می توانم در خانه برای سوختگی با بخاری انجام دهم؟

• فرد را بلافاصله از منبع گرما دور کنید تا از سوختن بیشتر جلوگیری کنید
• با ریختن آب خنک به مدت ۲۰ دقیقه بر روی محل سوختگی این ناحیه را خنک کنید؛ حواستان باشد که از یخ، آب یخ یا کرم و مواد چرب مانند کره استفاده نکنید.

ظاهر سوختگی درجه دو با بخاری چطور است؟

سوختگی درجه ۲ با بخاری بر لایه های عمیق تر پوست یعنی بیشتر از سوختگی درجه یک تاثیر می گذارد و می تواند درد شدیدی به همراه داشته باشد. سوختگی درجه ۲ بر اپیدرم و درم تاثیر می‌گذارد و معمولاً محل سوختگی ظاهری متورم بصورت تاول و همچنین ظاهری مرطوب داشته باشد.

از کجا باید بدانم سوختگی ساق پا با بخاری سوختگی درجه 1 است یا درجه 2؟

سوختگی درجه 1 تنها لایه سطحی پوست را درگیر می‌کند و عمیق نیست. این درحالیست که سوختگی درجه 2 شدیدتر است و به لایه‌های  اپیدرم و درم آسیب می‌زند.

درصورتیکه دست کودک با بخاری بسوزد، چه اقداماتی لازم است؟

بلافاصله دست آسیب‌دیده را زیر شیر آب سرد بگیرید. با توجه به اینکه دست از مناطق حساس بدن است، بهتر است در صورت سوختگی حتما به پزشک مراجعه شود.